Gehandicapte Endri (21) verovert harten met zelfspot en optimistische TikTok-filmpjes

In een verveelde bui tijdens de eerste lockdown, besloot Endri in een opwelling een TikTok-account aan te maken. Zijn gebruikersnaam? ‘Lilhandy’. ,,Heel veel mensen begrijpen die naam niet, maar het betekent letterlijk: kleine gehandicapte”, vertelt hij. Hij ging voor deze naam, zodat hij een beetje origineel zou zijn. ,,Deze naam hoor je niet echt heel veel”, lacht hij. 

Het viel hem direct op dat TikTok vooral een platform leek te zijn voor ‘knappe meiden, en jongens die mooi doen.’ Endri besloot hetzelfde te proberen als deze jongeren. ,,Ik dacht: ik ga ook even mooiboy doen.” Al snel kwam hij erachter dat dat niets voor hem was. Hij zei tegen zichzelf: ,,Dat mooi doen is niks voor mij, ik laat dit aan de mooie mensen over.” Hij dacht na over wat grappig zou zijn, en maakte diezelfde dag nog zijn eerste filmpje.

In dat filmpje wilde hij mensen op een hele droge manier laten zien dat hij in een rolstoel zat. Nadat hij de video uploadde, legde hij zijn telefoon weg. Enkele uren later bleek deze al 10.000 keer bekeken. ,,Ineens had ik volgers”, lacht hij. ,,Toen dacht ik: oké, mensen vinden het blijkbaar leuk dat ik grapjes over mezelf maak. Nu moet de volgende video nog beter worden.” En zo gezegd zo gedaan. Ook zijn volgende filmpjes, waarin hij de spot drijft met zijn handicap, werden een succes. Binnen vier maanden tikte hij de 50.000 volgers aan. 

Een van zijn populairste video's kondigt hij aan met de tekst: ‘ik ga voor het eerst in m’n leven lopen’, en eindigt met de tekst: ‘nee tuurlijk niet, ik ben niets voor niets gehandicapt’. Die video kon rekenen op 1,1 miljoen views. Het was zijn eerste echte viral video, waarna vele goed bekeken filmpjes volgden. 

Zijn account zou hij beschrijven als ‘een gezellig en positief account, dat je niet te serieus moet nemen.’ Hij merkt vaak dat mensen niet weten of hij serieus is. Zijn zus noemt hij in zijn video’s constant ‘lelijke zus’. ,,Als mensen mij tegenkomen op straat met haar, zeggen ze tegen me: ‘ze is helemaal niet lelijk!’ Ja, duh, denk ik dan. Ik ben niet serieus”, zegt hij lachend.

Endri kwam zo’n elf jaar geleden vanuit zijn thuisland Albanië naar Nederland, vanwege zijn ziekte. In Albanië waren behandelingen voor zijn spierziekte schaars, en alleen toegankelijk voor mensen met heel veel geld. Dat had zijn familie niet. Een ver familielid gaf aan een gespecialiseerd ziekenhuis te kennen in Utrecht, waarna Endri samen met zijn moeder naar Nederland reisde. Eenmaal in Nederland werd hem ook verteld wélke spierziekte hij precies had: Duchenne. 

Wat zijn ziekte precies inhoudt? ,,Heel makkelijk uitgelegd: ik heb eigenlijk een dier in mijn lichaam, dat al m’n spieren opeet”, legt Endri uit. ,,Ik ben gewoon heel slap. Iets optillen lukt me niet echt.” Daar waar andere mensen gaan fitnessen om sterker te worden, heeft dat voor Endri geen enkele zin: ,,Die spieren groeien toch niet.”

Verder weet hij niet zo heel veel van zijn eigen ziekte af, geeft hij toe. ,,Natuurlijk weet ik wat voor ziekte het is, maar ik verdiep me er verder niet echt in. Het probleem is, als je dingen gaat opzoeken: op Google ben je allang al overleden.” Als mensen tegen hem zeggen dat ze zijn ziekte gaan googelen, houdt hij ze altijd tegen. ,,Wanneer mensen toch het internet op gaan om informatie te zoeken, is het voor hen echt heftig”, zegt hij. ,,Dan zeggen ze soms: maar Endri, hoe kun je nog steeds lachen? Dan zeg ik: hoezo niet? Wat moet ik anders doen?”

Op de dag van zijn diagnose werd er wel wat uitleg gegeven over wat de ziekte inhoudt. Endri zei toen tegen de arts: ,,Meneer, zeg gewoon dat ik gehandicapt ben. Dat is het makkelijkste. Ik hoef niet te weten wat het is of hoe het allemaal werkt, dat maakt mij niet uit. Die uitleg gaat het niet beter maken.” 

Het plan was om na twee geplande afspraken bij het ziekenhuis weer terug te gaan naar Albanië, maar dat plan ging niet door. Na de diagnose zeiden de dokters tegen hem en zijn moeder: ,,We mogen jullie niet terug laten gaan. Als we Endri terugsturen, dan kan er weinig voor hem gedaan worden.” Zijn moeder besloot daarop te blijven. 

De twee belandden in een asielzoekerscentrum, in afwachting van de juiste papieren. Pas na elf jaar werden deze aan hen verstrekt, nog maar kort geleden. Endri zag de verhuizing in het begin vooral als een leuke vakantie, maar vooral voor zijn moeder was die periode erg moeilijk, vertelt hij. ,,We hadden niet genoeg geld om iedereen vanuit Albanië hierheen te laten komen. Ik heb acht jaar alleen met mijn moeder gewoond. Pas na die acht jaar kwamen mijn vader en zus naar Nederland toe. Mijn familie is dus geëmigreerd vanwege mijn ziekte.”

In het asielzoekerscentrum, waar hij lange tijd verbleef, leerde hij een aantal ‘straatjongens’ kennen, die nog steeds zijn goede vrienden zijn. Zij hadden hem al eerder aangespoord om een YouTube-kanaal te beginnen. Reden? ,,Ze zeiden: ‘Endri, je bent irritant, je hebt zelfspot, en je maakt irritante grappen. Dat is perfect.’” Endri wilde het kanaal toen nog niet beginnen, omdat hij nog vrij jong was. Zijn vrienden vinden het dan ook geweldig dat hij nu zo succesvol is op TikTok. ,,Ze zeggen nu vaak: ‘Zie je Endri, we hadden toch gelijk.’”

Op TikTok lijkt hij de eeuwige optimist, met een dosis zelfspot die maar niet op lijkt te raken. Hij speelt in de video’s geen typetje, laat hij weten. ,,Ik ben echt zo, ik maak met iedereen grapjes”, lacht hij. Of er ook momenten zijn waarop hij het wél lastig heeft? ,,Niet echt”, zegt hij, na een korte twijfel. Toch herinnert hij zich één moment waarop dat wel het geval was. ,,Ik speel rolstoel-hockey, op hoog niveau. Een trainer die mij een tijdje terug trainde, had ook twee zoons met dezelfde ziekte als ik. Een van die zoons is overleden aan zijn ziekte. Toen was er wel een korte periode dat ik dacht: oké, ik heb dit ook, ik denk dat dit ook bij mij gaat gebeuren.” 

Al snel voelde hij zich ontzettend somber door die gedachte. Na ongeveer een maand lukte het hem om de knop weer om te zetten. ,,Ik heb mezelf overgehaald en gezegd: nee, het boeit me niet. Ook al ga ik dood, het boeit me echt helemaal niets. Positief blijven helpt écht.” Dat is ook precies wat hij met zijn filmpjes wil laten zien. 

Zijn positiviteit lijkt aanstekelijk te werken, want op TikTok krijgt hij maar weinig haatreacties. Ook heeft hij plotseling ‘heel veel vrouwelijke volgers.’ ,,Ik weet niet waar de jongens zijn, maar ze zijn er niet meer”, lacht hij. ,,Het boeit me niet wat andere mensen denken”, benadrukt hij verder. Een enkele keer, als iemand iets zegt als ‘haha, hij is echt gehandicapt!’, dan zegt hij terug: ‘goh, dat wist ik allang.’ ,,Dan laten ze je met rust, want dan ben je geen goed slachtoffer. Je moet altijd zelfspot hebben. Als jij eerder jezelf uitscheldt, kunnen andere mensen je niets meer maken.”

Toch maakt hij zijn grappen niet per se om haatreacties te voorkomen. ,,Ook al haat iemand mij, dat boeit mij echt niet. Ik zeg altijd: er wonen zo veel mensen op deze wereld. Niet iedereen gaat van je houden. Dat zou heel raar zijn.” Wanneer mensen onder zijn filmpjes reageren dat ze hem irritant vinden, doet dat ook niets met hem. ,,Dan reageer ik altijd: is goed, morgen komt er weer een nieuwe video.”

Hóé hij zo positief blijft? Fijne familie en vrienden zijn daarbij echt essentieel, laat hij weten. Daar heeft hij het gelukkig goed mee getroffen. “Maar je moet ook niet te veel over dingen nadenken. Je moet naar mensen luisteren die je positieve vibes geven, en niet naar mensen luisteren die zeggen dat je niks kan. En dit zeg ik niet alleen tegen mensen die in een rolstoel zitten. Ook als je een ander probleem hebt; maak gewoon grapjes, en het komt allemaal goed.”

Hoe de toekomst er voor hem uitziet? ,,Met heel veel geld”, antwoord hij grappend. ,,Nee, dat boeit me echt niet”, voegt hij er snel aan toe. Hij wil doorgaan met TikTok-filmpjes maken, en later hopelijk ook met YouTube gaan beginnen. Op TikTok moeten de 500.000 volgers aangetikt worden. ,,Het is een beetje high-class om te zeggen, maar ik wil eigenlijk de eerste gehandicapte worden met écht veel volgers”, zegt hij. “En met dat bereik wil ik andere jongeren laten zien dat ook een jongen in een rolstoel iets kan bereiken.” 

Bekijk hier onze video’s over TikTok: