VS bezorgd om potentieel dodelijke schimmel, Nederland houdt een oogje in het zeil

Onderzoekers van de Amerikaanse Centra voor Ziektebestrijding en -preventie (CDC) melden dat de schimmel een ernstige infectie kan veroorzaken bij mensen met een verzwakt immuunsysteem. Gezonde mensen hebben er niets van te vrezen, hun lichaam kan de schimmel zonder problemen zelf opruimen.

Het aantal keer dat de schimmel werd aangetroffen liep in de VS de afgelopen jaren snel op: van 330 in 2018, naar 756 in 2020 en 1471 in 2021, rapporteert het medisch vakblad Annals of Internal Medicine. Zorgelijk is dat de schimmel steeds resistenter lijkt te worden tegen schimmeldodende geneesmiddelen.

Patiënten die besmet raken, krijgen een schimmelinfectie en uitslag over het hele lichaam. In ernstige gevallen kunnen ook de bloedstroom, het zenuwstelsel en de organen worden aangetast. Ongeveer een derde van de patiënten met een ernstige besmetting overleeft de infectie niet.

Dokter Meghan Lyman van de CDC noemt de stijging daarom ‘zorgwekkend’. ,,We zien niet alleen een toename in gebieden waar de schimmel zich al had verspreid, maar ook in nieuwe regio’s”, zegt Lyman, een van de hoofdonderzoekers, tegen BBC News. De schimmel werd tot nu toe al aangetroffen in meer dan de helft van de vijftig Amerikaanse staten. Vooral in Mississippi is er sprake van een ‘uitbraak’. Sinds november zijn daar twaalf mensen besmet geraakt met de schimmel. Er konden bovendien vier overlijdens aan een infectie met candida auris worden gelinkt.

De candida auris werd in 2009 geïdentificeerd in Azië, maar bestond volgens wetenschappers al zo’n tien jaar. In Nederland zijn er in vijf jaar tijd vijf gevallen geconstateerd, laat het RIVM weten. ,,Dat waren in alle gevallen mensen die drager waren van de schimmel, maar er niet ziek van waren”, verduidelijkt een woordvoerder. ,,Ze hadden in een buitenlands ziekenhuis gelegen en zijn verplaatst naar Nederland. Dan wordt er altijd grondig onderzoek gedaan.”

In 2018 werd voor het eerst in Nederland candida auris aangetroffen bij twee patiënten, na overplaatsing uit een Indiaas ziekenhuis. De eerste patiënt was in India vijf weken opgenomen geweest vanwege een pneumosepsis, een heftige reactie op een zekere infectie. De tweede patiënt was de drie maanden voorafgaand aan opname in het Nederlandse ziekenhuis twee tot drie keer per week gedialyseerd in een Indiaas ziekenhuis. ,,Geen van de vijf was infectieus en er heeft ook geen verdere verspreiding plaatsgevonden.”

Het RIVM bereidt zich, samen met het schimmelexpertisecentrum van het Radboud MC, wel voor op een eventuele uitbraak. De voorbereiding gebeurt onder meer door uitbraken van candida auris na te bootsen en zo te trainen wat er dan moet gebeuren. ,,In de landen om ons heen zijn er wel meer gevallen aangetroffen. In Italië en Engeland zijn er ‘uitbraken’ bekend, in Griekenland en Spanje duikt de schimmel ook geregeld op”, zegt de woordvoerder. ,,Het is niet iets waar we ons gigantisch zorgen om maken, maar het is wel belangrijk om er goed zicht op te houden, omdat het voor mensen met een verzwakte afweer wel tot problemen kan leiden.”

Auris is familie van de bekendere candida albicans, die bij vrouwen vaginale schimmel kan veroorzaken. Volgens onderzoekers van het Radboudumc lijkt auris minder ziekmakend dan albicans, maar eenmaal in de bloedbaan zijn beide meestal levensbedreigend. Voor mensen met een gezonde afweer hoeft het echter niet zover te komen, benadrukt Bosch echter. Zij kunnen een schimmel goed zelf opruimen.

Het RIVM wil nu ‘de surveillance op orde’ hebben voor als candida auris zich ook in Nederland gaat verspreiden. Bosch: ,,We proberen voorbereid te zijn, mocht het hier vaker voor gaan komen. Dan willen we bijvoorbeeld goed uitbraakonderzoek kunnen doen.’’

Bekijk onze beste gezondheidsvideo’s in onderstaande playlist: