Dirigent Klaas Stok: 'Elke uitvoering van de Matthäus is een teken van hoop'

"Ik kom uit een gereformeerd nest. Twee keer naar de kerk op zondag was de basis van het leven. Vanaf het moment dat ik als puber mee ging zingen met Bach-cantates in de Lebuinuskerk in Deventer, is er echter iets veranderd. Aan de ene kant heb ik me hierdoor losgemaakt van het geloof van mijn jeugd, aan de andere kant heb ik de kracht van dat geloof juist ontdekt. Behalve dirigent ben ik ook nog steeds kerkmusicus en organist. Het geloof is er nog steeds, maar anders, minder letterlijk. Door Bach ben ik de grote verbanden gaan zien, ben ik me ook meer bewust geworden van de betekenis van bepaalde Bijbelteksten. Behalve een muzikaal meesterwerk is de 'Matthäus' daarom voor mij ook altijd de uitdrukking van een groot en onverwoestbaar geloof. Zelfs als ik dirigeer, ben ik me altijd van die betekenis bewust."

"Elke uitvoering van de 'Matthäus' is in feite een teken van hoop. Of je nu gelooft of niet, in het verhaal komen alle grote thema's van het leven samen. Mensen zoeken dat op de een of andere manier toch op, zeker in combinatie met Pasen. In Italië voeren ze de 'Matthäus' rustig uit in de zomer, hier in Nederland zullen ze dat nooit doen. Het verhaal confronteert je natuurlijk met je eigen sterfelijkheid, maar getuigt tegelijk van de hoop op een eeuwig leven. In de muziek van Bach is dat ook op een sublieme manier te horen."

"Daar draait alles om. Niet alleen in het leven, ook in de 'Matthäus'. 'Aus Liebe' is niet voor niets de allermooiste aria van het stuk. Op een hartverscheurende manier wordt daarin gezongen over iemand die uit liefde zijn leven geeft voor anderen. Ik heb inmiddels zo'n 50 keer de 'Matthäus' gedirigeerd, maar elke keer heb ik het gevoel dat ik weer dieper doordring in dit stuk. Natuurlijk is een uitvoering van de 'Matthäus 'geen kerkdienst, maar wat is het dan wel? Als het een concert is, dan is het anders dan alle andere. Terwijl de kerken leeglopen, vinden elk jaar opnieuw duizenden mensen troost bij een verhaal dat hen herinnert aan het geloof dat ze vermoedelijk al heel lang hebben losgelaten. Dat Bach dat voor elkaar weet te krijgen, tekent pas echt de grootsheid van zijn muziek."

De uitvoering zondag in het Muziekcentrum Enschede begint om 19.00 uur