Luchtkwaliteit maar ietsje beter door coronamaatregelen, zegt RIVM

Het KNMI kwam vrijdag met beelden van het Tropomi-meetinstrument, dat met een satelliet de hoeveelheid stikstof meet in de lucht. Op basis van die waarnemingen stelde het KNMI dat de luchtkwaliteit boven Nederland 20 tot 60 procent verbetert. Volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) is dat een wel heel optimistische inschatting.

Ook het RIVM verwacht dat door de afname van de hoeveelheid verkeer en minder industriële activiteiten, er minder stikstof en broeikasgassen de lucht in gaan. De uitstoot van luchtverontreinigende stoffen zal eveneens afnemen. Maar, zo stelt het RIVM, „de satellieten van het KNMI meten in een laag van honderden meters hoogte. Wij meten de concentraties op leefniveau. En de luchtverontreiniging op leefniveau neemt veel minder af dan de satellietbeelden tonen.” Het RIVM schat de tijdelijke verbetering van de luchtkwaliteit op 10 tot 20 %, dat is aanzienlijk minder dan de satellietbeelden suggereren.

Het RIVM reageert impliciet ook op soms juichende geluiden uit de landbouwsector. Er zijn boeren die op basis van de KNMI-metingen constateren dat de daling van de hoeveelheid stikstof groot is en dat de bijdrage van de landbouw aan de stikstofdepositie kennelijk dus wel meevalt. Boeren produceren immers gewoon verder.

De stikstofdepositie op de natuur neemt echter slechts licht af door de lagere stikstofoxide-uitstoot bij het verkeer en de industrie. „Een tijdelijke lagere uitstoot van stikstofoxiden voor een periode van bijvoorbeeld 10 weken, geeft een afname van gemiddeld ongeveer 1 procent van de totale stikstofdepositie. Er is bovendien nog geen aanwijzing dat de uitstoot van ammoniak door de coronacrisis wordt beïnvloed. En voor de stikstofdiscussie is ammoniak, afkomstig uit de landbouwsector, belangrijker dan stikstofoxiden”, zegt het RIVM.

Het RIVM verwacht ook een daling in de uitstoot van broeikasgassen. Vooral de uitstoot van de industrie en het verkeer spelen daarbij een rol. „Bij een tijdelijke verminderde uitstoot voor een periode van bijvoorbeeld 10 weken, is een afname van 3 tot 6 megaton CO₂ te verwachten. Dit is ongeveer 2 procent van de totale uitstoot van broeikasgassen in Nederland”, zegt het RIVM. Mogelijke structurele effecten op de uitstoot zijn nog niet in beeld.

De verwachte dalingen in concentraties op leefniveau zijn nog niet duidelijk te zien in de metingen in de buitenlucht. „Verschillen in concentraties tussen korte perioden voor en na het begin van de Corona-gerelateerde maatregelen kunnen niet zomaar aan die maatregelen worden toegeschreven. Veranderingen in concentraties door toevallige weersomstandigheden zijn daarvoor te groot. Naar verwachting zijn de gevolgen over een paar weken wel duidelijker te zien in metingen”, zegt het RIVM