Einde voor ruim twintig exotische dieren en planten in Europa

Bepaalde dieren en planten die van nature niet thuishoren in Europa - maar het hier wel goed doen - kunnen (zeer) schadelijk zijn voor onze Europese en Nederlandse natuur. Het gaat om dieren en planten die zich snel kunnen vermeerderen. Dat moet een halt worden toegeroepen, vindt Europa. Daarom heeft de EU aan de zogenaamde Unielijst weer 22 nieuwe soorten toegevoegd. Voor deze ‘invasieve exoten’ geldt een verbod op bezit, handel, kweek, transport en import. Tegelijkertijd moet voorkomen worden dat deze soorten zich voortplanten. 

Deze invasieve exoten zijn - bewust en onbewust - door menselijk handelen in de EU terechtgekomen. Zij hebben zich in delen van de EU genesteld en hebben daar negatieve effecten op de bestaande biodiversiteit. ,,Dat kan gaan om concurrentie om ruimte, voedsel, licht en nestgelegenheid, maar ook omdat ze inheemse soorten vangen en opeten of vanwege het overbrengen van ziekten en plagen", aldus de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). In totaal gaat het om achttien nieuwe diersoorten en vier plantensoorten die worden gezien als indringers die geweerd moeten worden. Handelaren in soorten die aan de Unielijst zijn toegevoegd, mogen hun voorraad nog één jaar na inwerkingtreding van het verbod verkopen binnen de Europese Unie.

Naast het axishert en de Thaise eekhoorn, zijn ook de roodbuikbuulbuul (een vogeltje uit Azië), de koningsslang en de Afrikaanse klauwkikker op de lijst beland. Verder gaan een aantal vissen, insecten, planten, een mossel en een nieuwe rivierkreeftsoort voortaan als invasieve exoot door het leven. Het is overigens niet zo dat de dieren massaal voorkomen in ons land. Zo is de dwergvuurmier ‘enkele keren’ gespot sinds de eerste waarneming in 1988 en de roodbuikbuulbuul tot nu toe zes keer (voor het laatst in 2020). De zwarte dwergmeerval is daarentegen lokaal wel zeer aanwezig. Met name in enkele Zuid-Nederlandse geïsoleerde vennen heeft deze vissoort hoge dichtheden bereikt.

Van de vier nieuwe plantensoorten komen er drie in ons land voor: de Afghaanse duizendkop, de boomwurger en watersla. Deze dieren en planten kwamen doorgaans in Nederland terecht via de handel of doordat ze meeliftten met bijvoorbeeld schepen of vrachtwagens. Sommige van de nu onwelkome dieren werden als huisdier gehouden, maar vervolgens losgelaten toen ze te groot of agressief werden. 

De NVWA laat weten dat bezitters van exotische invasieve dieren deze mogen houden tot ze een natuurlijke dood sterven. ,,De dieren mogen niet verkocht worden en loslaten in de vrije natuur is ook verboden. Daarnaast moet voorkomen worden dat een dier zich voortplant of ontsnapt. Ook voor de verboden planten geldt dat deze in de tuin of vijver mogen blijven, maar zich niet verder mogen vermenigvuldigen of verspreiden. Gooi de plant in de afvalbak voor restafval en niet in de groenbak of op een composthoop", aldus de toezichthouder. 

Volgens de NVWA hebben zich nog niet veel mensen gemeld met vragen over het nieuwe verbod. De organisatie zet nu vooral in op bekendmaking en bewustwording. De toezichthouder zal risicogericht inspecties uitvoeren om na te gaan of de verbodsbepalingen voor het bezitten of verkopen van de betreffende flora en fauna worden overtreden. 

Bekijk hieronder al onze video’s over klimaatverandering: