Bang voor je hart en bloeddruk? Met dit eten blijf je makkelijker gezond

Beuk en Verhoeff hebben al veel medische en culinaire onderwerpen besproken, maar hart- en vaatziekten waren nog nooit aan de beurt gekomen. Tot nu. Volgens huisarts Verhoeff kan voeding een belangrijke rol spelen in het voorkomen van deze aandoeningen, en daar heeft chef-kok Beuk natuurlijk wel oren naar. Het past precies in het thema van het boek Lekker Beter dat Verhoeff en Beuk schreven om lezers bewust te maken van de juiste voeding voor dagelijkse activiteiten.

Vroeger zag Beuk hart- en vaatziekten toch vooral als een ver-van-zijn-bed-show. Tot hij met Verhoeff praatte. ,,Dat is een groot misverstand’’, begint Verhoeff. ,,Mannen boven de veertig jaar hebben een hoger risico op deze aandoeningen, net als vrouwen boven de vijftig jaar of in- en na de menopauze. Die groep moet zich bewust worden van de gevaren van een verkeerde levensstijl, omdat zij gevoelig zijn voor verschillende hart- en vaatziekten.” Enkele voorbeelden zijn volgens de dokter hartinfarcten, beroertes, hartkrampen en etalagebenen. Dat laatste is een snel terugkerende pijn in de kuiten bij het lopen en kan een belangrijke eerste waarschuwing zijn om bij de huisarts aan te kloppen.

Het slechte nieuws is dus dat de zorgeloze kijk van Beuk helaas niet klopt. Het goede nieuws is dat je volgens Verhoeff veel kunt doen om dit soort nare ziektes buiten de deur te houden. Het belangrijkste daarbij is een gezonde en bewuste levensstijl.

Zo’n gezonde levensstijl betekent meer dan gezond eten. Om maar met de grootste obstakels te beginnen: roken, drinken en een gebrek aan lichaamsbeweging kunnen volgens Verhoeff funest zijn. ,,Wat roken betreft zit je met de nicotine die de hartslag en bloeddruk verhoogt, koolmonoxide die de zuurstof in het bloed verdringt en tabaksdeeltjes die de vaatwanden sneller beschadigen. Dat laatste zorgt ervoor dat vetten en cholesterol zich makkelijker aan de vaten hechten, waardoor ze dichtslibben.”

Ook alcohol helpt volgens de huisarts niet mee. ,,Alcohol verhoogt onder andere de bloeddruk. Het liefst drink je het niet, maar als je er echt niet vanaf kunt blijven houd je het beter op maximaal één glaasje per dag.” Wat wel goed is voor je hart, zijn sporten en lichaamsbeweging. ,,Zorg dat je elke week minimaal 2,5 uur actief in beweging bent. Stilzitten verhoogt elk risico op hart- en vaatziekten. Als je ouder bent, telt een stevige wandeling of actief huishouden ook mee als sport.”

De juiste voeding is een belangrijk onderdeel van een gezonde levensstijl, zeker als je het risico op hart- en vaatziekten zo klein mogelijk wilt houden. Maar een algemeen advies kan Verhoeff moeilijk geven: ,,Wat je ook eet, uiteindelijk bepaalt de hoeveelheid of een stof schadelijk voor ons is. Daarom is het lastig om ‘algemeen’ voedingsadvies te geven. De details verschillen van persoon tot persoon, en uiteindelijk zijn het die details die bepalen hoeveel een bepaald persoon van een bepaald voedingsmiddel mag binnenkrijgen.’’

Er is dus geen uniform advies. Maar volgens Verhoeff zijn er wel richtlijnen. ,,Heb je last van hart- en vaatziekten of besef je dat je die juist moet voorkomen? Neem dan vooral geen risico en kies voor de juiste producten.’’

_{Tekst gaat verder onder de foto.}

Het is geen verrassing dat die ‘juiste producten’ volgens Verhoeff vooral groente, fruit, volkorenproducten, peulvruchten, noten en vis zijn. Wat je moet vermijden, zijn drop, zoute snacks, vleeswaren, witbrood, frisdrank en de eerder genoemde alcohol. ,,Ook is het voor je bloedvaten gezond om roomboter en harde margarines te vervangen door oliën en margarine of halvarine in een kuipje.”

Ook kaas kan gezond of ongezond zijn: ,,Ik heb nu niet direct het idee dat kaas ongezond is. Maar het bevat wel verzadigd vet, dus probeer de hoeveelheid in de gaten te houden. En probeer vaker producten met minder vet te eten, zoals 20+ en 30+ kazen, mozzarella en hüttenkäse.’’

En als je klaar bent met eten, drink dan geen espresso maar een kopje filterkoffie. Verhoeff: ,,Filterkoffie zoals onze oma’s het maakte is het beste om te drinken. Dat komt omdat het filter de cholesterol verhogende stofjes cafestol en kahweol tegenhoudt. Koffiepads tellen ook als filterkoffie, maar koffie uit een espressomachine absoluut niet.’’ Drink maximaal vier kopjes van deze koffie per dag en drink het zwart, zonder melk of suiker. Daar doe je jouw hart het grootste plezier mee.

Wil je je voedsel helemaal op maat samenstellen? Dan kun je ook letten op de voedingsstoffen in je maaltijd. Verhoeff doet een greep uit de tabellen in Lekker Beter en noemt wat van de vitamines en mineralen die jouw hart en bloedvaten helpen: ,,Let op vitamine C, B12, foliumzuur, vitamine D, kalium en magnesium. Daar is allemaal in meer of mindere mate van gezien dat ze een goed effect hebben op het hart. Antioxidanten zoals omega-3-vetzuren zijn ook goed voor de verlaging van cholesterol.’’ Eet daarnaast ook avocado’s, vol onverzadigde vetzuren, en chocolade met minstens 70 procent cacao.

Beuk heeft het idee dat hij daar wel mee uit de voeten kan. ,,Dus kort samengevat: eet niet te veel, niet te vet en gevarieerd. Stop met roken, drink minder of geen koffie en alcohol. En beweeg voldoende.” Om gelijk goed te beginnen, schreef hij een heerlijk recept voor een noedelsalade. Beuk: ,,Op een goede gezondheid, blijven genieten en smakelijk eten!”

Dit artikel verscheen eerder op deze site op 21 augustus 2021.

Bekijk hier onze video’s over Koken & Eten: