Janny van der Heijden: ‘Koken met zakjes en pakjes is eigenlijk geen koken’

Heel Holland Bakt: het was voor miljoenen Nederlanders de afgelopen weken hét recept om de coronaperikelen even te vergeten. Presentator André van Duin en juryleden Robért van Beckhoven en Janny van der Heijden lieten de kijker genieten van wat Nederland ook in tijden van crisis nog altijd is: warm, gezellig en een tikje kneuterig. Het HHB-seizoen is voorbij, maar gelukkig hoeven haar fans Van der Heijden niet lang te missen. Op 22 februari start haar nieuwe programma De Smaak van Nederland op 24 Kitchen. Daarin doet ze onderzoek naar de eetgewoonten van de Nederlanders. 

Hoe gaat het met je, in deze tweede lockdown?
,,Eigenlijk gewoon goed! Er zijn geen mensen ziek in mijn omgeving, ik kan hier lekker naar buiten en mijn werk is redelijk doorgegaan. Mijn kinderen en kleinkinderen kwamen met kerst gescheiden van elkaar, maar ik heb ze wél allemaal gezien. Ik mag dus niet klagen. Ik vind het vooral afschuwelijk voor anderen.”

Je zult nu vaker dan normaal alleen eten. Veel mensen vinden het niet leuk om voor zichzelf te koken. Heb jij dat ook?
,,Ik kook echt élke dag en altijd vers. Dat is een must: je moet goed en lief zijn voor jezelf. Bovendien vind ik het heel ontspannend om te koken, vaak maak ik ook iets warms voor de lunch. Ik heb altijd veel in huis zodat ik op het laatste moment nog van idee kan veranderen.”

In je programma doe je onderzoek naar de Nederlandse eetcultuur. Wat zetten jouw ouders vroeger op tafel?
,,Eten was bij ons thuis héél belangrijk. Er werd uitgebreid gegeten en er zaten altijd gasten aan tafel. Vriendinnetjes kregen thuis van die Saroma-pudding, maar dat kwam er bij mijn moeder absoluut niet in. Daarin waren we, zeker in die tijd, echt een uitzondering. Als we pasta aten dan kwam dat van delicatessewinkel. Van die hele lange spaghetti in blauw folie. Als kind at ik dragon, kervel, verse haricots verts. Thuis is echt mijn liefde en respect voor eten ontstaan.”

Bestaat er eigenlijk wel een Nederlandse keuken?
,,We doen vaak alsof er in Nederland geen eetcultuur is, maar die is er wel degelijk. Mensen komen vaak niet verder dan een stroopwafel, maar er worden in ons land zo ongelooflijk veel mooie producten gemaakt en geëxporteerd. We hebben de mooiste schaal- en schelpdieren, haring, kazen, boter, groente en fruit. En waarom zou je tilapia uit een ver land willen als we hier prachtige schol hebben? Iemand als chefkok Joris Bijdendijk laat dat in zijn gerechten heel mooi zien.”

Op welke manier zijn onze eetgewoonten de afgelopen decennia veranderd?
,,We durven het traditionele AVG’tje steeds vaker los te laten en variëren met andere culturen. Groente is niet langer alleen een bijgerecht en we zitten niet meer standaard met z’n allen om zes uur aan tafel. Ook is er meer bewustwording. Liever af en toe een goed stuk vlees, dan iedere dag een kiloknaller. Al moeten we ook niet met een belerend vingertje wijzen naar mensen die dat wel doen. Als je rond moet komen van een klein budget ben je al lang blij dat je je kinderen überhaupt iets voor kunt zetten.”

Mijn moeder kookte vroeger vaak met pakjes en zakjes. Wat vind je daarvan?
,,Er is een hele generatie groot mee geworden. Dat werd vroeger echt als een verworvenheid gezien, maar eigenlijk ben je dan niet aan het koken. We hebben ook geen idee wat er allemaal inzit aan e-nummers en verborgen suikers. De mededeling ‘gezond’ op de verpakking betekent niet dat iets dat ook echt is. Daar kan ik echt boos van worden. Veel mensen eten ’s ochtends ontbijtrepen en yoghurtdrinks. Daar zit zoveel suiker in, dan kun je net zo goed een plak cake nemen. Eet gewoon pure dingen! Mensen zeggen soms: maar je bakt toch ook veel? Als je zelf een taart bakt, wéét je hoeveel suiker en vet erin zit. Dan kun je zelf beslissen of je een groot of een klein stuk neemt.”

Welk ingrediënt heb je altijd in huis?
,,Goede boter en olijfolie, dat is de basis voor alles. En kaas! Groente en eieren zijn trouwens ook heel belangrijk, vooral het ei is echt multi-inzetbaar. Daarmee kan je zowel razendsnel een lekkere lunch maken als iets bakken.”

En qua keukengerei?
,,Ik heb echt een messentik. Er is veel waar ik niet zonder kan, maar goede messen zijn echt de basis. Een grote, een kleine en een goede snijplank. Dat werk zoveel fijner.”

Wat is het eerste dat je wilt doen als de lockdown voorbij is?
,,Op vakantie met alle kinderen en kleinkinderen! Gewoon iedereen weer gezellig bij elkaar en samen lekker eten en drinken. Haha, hoor je dat? Gaat het alweer over eten. Ik kan niet wachten!”

De Smaak van Nederland is vanaf maandag 22 februari iedere week om 22 uur te zien op 24 Kitchen.