Opvallend onderzoek uit 2021: wat doen zuurkool en kefir tegen eczeem?

De verhalen dat gefermenteerd voedsel helpt bij huidklachten, doen volgens Ultee al jaren de ronde. ,,Je moet dan denken aan producten als zuurkool, kombucha, kimchi. Maar gek genoeg was daar nog geen enkele studie naar gedaan. Tot 2021.”

Bij melkzuurfermentatie zetten bacteriën suiker om in melkzuur. Als melkzuurbacteriën melksuiker (lactose) omzetten in melkzuur, ontstaat yoghurt, kefir of zuurkool. Een deel van die melkzuurbacteriën is probiotisch, wat betekent dat ze een gezondheidsbevorderende werking kunnen hebben.

Beetje bij beetje wordt duidelijk waarom producten met probiotische bacteriën gezond zijn, weet Eddy Smid, hoogleraar levensmiddelenmicrobiologie aan de Universiteit Wageningen. ,,De bacteriën die deze producten bevatten, prikkelen het immuunsysteem. Voedsel moet door de darmwand heen om in het lichaam terecht te komen.”

Maar niet alles mag zo maar door de darmwand heen gaan. Als beveiliging zitten er in de darmen cellen die gevaar detecteren. Bacteriën die er niet horen activeren het afweersysteem. ,,Probiotica triggeren wel, maar hebben niet het gereedschap om het lichaam daadwerkelijk binnen te dringen.”

Probiotische bacteriën zijn goed voor je darmen, stelt Ultee. ,,Maar wat zou het effect daarvan zijn bij huidproblemen?” Wetenschappers uit Portugal, Spanje en Brazilië kwamen met een weliswaar klein onderzoek iets meer te weten, zegt de onderzoeksarts. ,,Ze bestudeerden het effect van een zelfgemaakte waterkefir bij eczeem. Aan het onderzoek deden negentien mensen mét en 33 mensen zonder deze huidproblemen mee.”

De studie bestond uit vier groepen waarbij deelnemers met en zonder eczeem dagelijks honderd milliliter waterkefir dronken terwijl twee andere groepen met en zonder eczeem geen waterkefir kregen. Beide kefir-groepen hadden na afloop een verbeterde huidbarrière, zegt Ultee. ,,En dit is vooral bij eczeem heel belangrijk. Nog mooier was dat ook de ernst van de eczeemklachten afnam en dat de hydratie van de huid verbeterde.”

Zelf probiotische voeding maken is eenvoudig. ,,Een kool, zout en een weckpot”, zegt foodwriter Meneer Wateetons. ,,Meer heb je niet nodig om zuurkool te maken.” Yoghurt maak je met houdbare melk en een schep yoghurt uit de supermarkt. ,,Zet het een nacht weg bij een temperatuur van 40 graden en je hebt je eigen yoghurt.”

Bedenk wel dat de plek van productie, het vormingsproces, de temperatuur en de gebruikte grondstoffen van invloed zijn op de samenstelling van de bacteriën”, benadrukt Ultee. ,,Het is echt een levend product.” En hou je aan de aanbeloven hoeveelheden, zegt Ultee. ,,Zeker in het begin is het belangrijk het gebruik rustig op te bouwen.”