Zo vaak moet je je koelkast schoonmaken om voedselvergiftiging te voorkomen

De ideale koelkasttemperatuur voor het bewaren van voedsel is 4 graden, aldus Marcel Zwietering, hoogleraar levensmiddelenmicrobiologie aan de Wageningen Universiteit. ,,Bij een lagere temperatuur kan de koelkast op bepaalde plekken gaan vriezen, waardoor producten aan de wand kunnen plakken of de melk bevriest.”

,,Koelkasten hebben steeds vaker een temperatuuraanduiding, maar vooral oude koelkasten hebben een draaistand”, merkt Zwietering op. ,,Daar betekent een hoge stand vaak meer koelen. Acht betekent dan dus sterk koelen en niet acht graden, en twee betekent weinig koelen, dus dan werkt het andersom.”

Op sommige plekken in de koelkast is het kouder dan op andere plekken, weet Zwietering. ,,Verse vis en vlees zijn de meest bederfelijke producten, die bewaar je daarom het best op de koudste plek in de koelkast: net boven de groentela. In de groentela is het weer net wat warmer. Als je vis of vlees zo laag mogelijk bewaart voorkom je ook dat de vloeistof die wel eens uit de verpakking druipt andere producten besmet.”

,,In de groentela bewaar je verse groenten en fruit”, vertelt professioneel organizer Esther van Dijk. ,,Als je twijfelt of je een bepaalde groente of fruit in de koelkast moet bewaren, hou dan de manier aan van de supermarkt of groenteboer, dat is meestal de optimale bewaarwijze. De middelste en bovenste planken zijn geschikt om melk, kaas, margarine en geopende potten conserven te bewaren. In de koelkastdeur bewaar je het beste geopende pakken of flessen melk, frisdrank, eieren, bakboter en kleine potjes of flesjes met bijvoorbeeld mosterd of sausjes.”

De houdbaarheid kan erg verschillen per product. Tomatenketchup is in de koelkast (na opening) heel lang houdbaar, maar vleeswaren bederven sneller. ,,Hoe lang je iets in de koelkast kunt bewaren is afhankelijk van of het product wel of niet is geopend en hoe het is verpakt”, vertelt Zwietering. ,,Je kunt ham bijvoorbeeld kopen in een verpakking waarop ‘bewaard onder beschermde atmosfeer’ staat. Dan zit er minder zuurstof en meer CO2 in de luchtsamenstelling, dat remt de bacteriën.”

Vers gesneden ham gaat in een plastic zakje met normale lucht. ,,Tussen die twee zit een groot verschil, want het versproduct is ongeveer vijf dagen houdbaar en het andere product vaak wel 25 dagen.”

De houdbaarheidsdatum geldt zolang de verpakking ongeopend is, stelt Zwietering. ,,Na opening kun je de ham nog drie tot vijf dagen eten. Die houdbaarheid is aan de veilige kant als je koelkast echt op 4 graden staat en de ham op de onderste plank ligt. Bij het advies gaat men uit van 8 of 9 graden, dus als je je ham netjes op 4 graden bewaart wordt de houdbaarheid een stuk langer. Als je een zwakkere gezondheid hebt, moet je juist meer oppassen en nauwkeuriger zijn met het bewaaradvies.”

,,Maak je koelkast eens per twee maanden goed schoon door alles eruit te halen, ook de plankjes, lades en bakjes”, tipt Van Dijk. ,,Tussentijds is het voldoende om er af en toe een doekje doorheen te halen om de plankjes af te nemen. Vieze oppervlakken, bijvoorbeeld door een lekkend melkpak, maak je bij voorkeur direct schoon. Plan het schoonmaken op een moment vlak voordat je de wekelijkse boodschappen doet, dan is-ie op z’n leegst.”

Bekijk hier onze video's over koken & eten: