Oorlogsmonument in Twenterand; een wonderlijke steenklomp
Een oorlogsmonument zit vaak vol clichés. Zo ook het beeld bij het gemeentehuis van Twenterand, in Vriezenveen.
Mooi of lelijk: de kwalificatie is eigenlijk nergens zo zinloos als bij oorlogsmonumenten. Ze zijn ook zelden origineel, de vele duiven, wenende moeders, vallende mannen en wachtende soldaten die na de Tweede Wereldoorlog overal in het land zijn geplaatst. Een gedenkteken van de oorlog is niet bedoeld om te behagen, maar is op de eerste plaats uitdrukking van wat er in de oorlogsjaren is gebeurd.
Donderdag, bij de dodenherdenking op het Manitobaplein in Vriezenveen, stond een monument centraal dat wel heel nadrukkelijk teruggrijpt naar de traditie. Het werd vorig jaar geplaatst, ter vervanging van een ouder monument, van de Twentse beeldhouwster Janny Brugman. Dat beeld, een mannenfiguur in brons, werd gestolen. Voor het ontwerp van het nieuwe monument meldden zich vijftien kunstenaars. Beeldhouwer Jan-Carel Coster uit Nijkerkerveen had uiteindelijk de beste papieren.
Marmer
Het beeld in Vriezenveen is gemaakt van het materiaal dat al zo'n beetje sinds de klassieke oudheid met oorlogsmonumenten verbonden is: marmer, geïmporteerd uit Italië en door Coster in zijn atelier bewerkt tot de wonderlijke steenklomp zoals die nu in een hoek van het wezenloos grote Manitobaplein op een verhoging is neergezet.
De entourage van het plein is ook niet bepaald de omgeving waar je een oorlogsmonument van dit kaliber verwacht. De mix van parkeerplaatsen, bakstenen gemeentehuis, bomen en woonflats mist de intimiteit die een herinneringsplek ook op andere dagen dan 4 mei een speciale lading geeft. Het monument mag dan wel Exhortare (vermanen) heten, in de praktijk is het een nogal vormeloos monument dat vooral veel vragen oproept.
Veelheid aan betekenissen
Dat die vragen er zijn, heeft te maken met de veelheid aan betekenissen waarvan het monument van meet af aan moest getuigen. Beeldhouwer Coster heeft ze er ook keurig allemaal in verstopt. Zo staat de uitgespaarde gestalte in het marmer niet alleen voor het gemis van de slachtoffers uit de oorlog, maar ook voor het verdwenen beeld van Janny Brugman. In de tweede figuur, een zittende vrouw met een dode duif in haar hand, heeft de beeldhouwer zich helemaal uitgeleefd: alle clichés van het traditionele oorlogsmonument worden hier nog eens van stal gehaald, in een vormtaal die anno 2017 toch wel erg sentimenteel en kitscherig aandoet.
Ondertussen is er in Vriezenveen zelf amper kritiek geweest op het nieuwe monument. Bij een beeld dat meerdere dingen tegelijk uit moet drukken, is dat ook niet verbazingwekkend. Wie zoveel verhalen aan een monument verbindt, weet zeker dat er altijd wel iemand is die zich aangesproken voelt.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUMEnergie
Sluit je nu een jaarcontract af, dan ben je ook komende winter verzekerd van hetzelfde tarief
Deze week maakte Essent bekend dat het weer jaarcontracten aanbiedt. Lange tijd was het door de onzekere energiemarkt niet mogelijk voor consumenten om vaste contracten af te sluiten. Is het verstandig om nu vast te zetten? -
Maaiveld | Terug naar de riddertijd
Het spook van de aloude Commanderie is in Ootmarsum teruggekeerd. In de vorm van een plein. -
PREMIUMBOVEN HET MAAIVELD
De rotondes van Ruurd Hallema in Rijssen
RIJSSEN - In Rijssen zijn nogal wat rotondes. En bijna allemaal hebben ze een kunstwerk van Ruurd Hallema. -
PREMIUMopinie
Weten Tukkers waar het woord Twente vandaan komt?
Het historisch besef van Nederlanders laat veel te wensen over. Waarom is dat zo jammer en wat is eraan te doen? -
Remmen los voor fietsflat in Hengelo
Elders hebben ze stallingen, maar Hengelo heeft een fietsflat. Het bouwwerk met de omvang van een parkeergarage ging gisteren open.
-
PREMIUMGeld & Geluk
Stephanie en zoon Freek: ‘Zijn er 6000 euro per jaar op achteruit gegaan na zijn 18de verjaardag’
Om voor zoon Freek te zorgen, krijgt Stephanie een deel van zijn persoonsgebonden budget. Het geld dat hij met beleggen verdient, zet hij opzij. In deze Mezza-rubriek vragen we lezers naar hun relatie tussen Geld en Geluk. -
-
-
Brug of lichtobject? De Egbert Gorterbrug in Almelo is het allebei
ALMELO - Eerst was er alleen het stoplicht, nu dus de brug. In Almelo is eindelijk weer eens iets te doen. Alleen al een voorstel voor passende verlichting van de nieuwe Egbert Gorterbrug op religieuze feestdagen, inclusief de islamitische, leidde tot de inmiddels bijna voorspelbare commotie in het Nederland van na Pim Fortuyn. -
PREMIUM
'Meiden mogen later net zo van seks genieten als jongens’
Tijdens de Week van de Lentekriebels, die vandaag op basisscholen begint, horen oudere leerlingen nu ook alles over, jawel, de clitoris. Want die is net zo belangrijk als de piemel, stelt Elsbeth Reitzema.