In Hengelo houden ze van grote maten. Het stadhuis van Berghoef, de lege ruimte van het marktplein, de beren en de bloempotten voor de voormalige V&D: voor een modale provinciestad zijn ze behoorlijk aan de maat. Nog niet zo lang geleden droomden de stadsbestuurders er nog vrolijk van een WTC-toren met een hoogte van 100 meter, als eyecatcher van het nieuwe Hart van Zuid.

Ook de nieuwe fietsenstalling bij het station die gisteren geopend werd, is bepaald niet aan de kleine kant. Om dat nog eens extra te markeren, werd vanaf de eerste plannen al gesproken van een flat. In Hengelo, spoorwegknooppunt van Twente, doen ze het niet voor minder. Wie mee wil doen met de wind van de toekomst, bouwt geen veredeld fietsenhok, maar een fietsflat.

De nieuwe stalling is, op zijn zachtst gezegd, nogal aanwezig. Het ontwerp van architect Paul van der Ree van Movares uit Utrecht ontstijgt het niveau van een simpele bewaarplaats voor fietsen en presenteert zich nadrukkelijk als een gebouw dat qua omvang zelfs het nabijgelegen NS-station naar de kroon steekt.

Cyclotecture
Zo’n 2.500 fietsen kunnen er staan. Op drie verdiepingen, toegankelijk via een achtbaan van beton met een flink hellingspercentage die toekomstige gebruikers nog stevig aan het klimmen zet.
De flat zelf bestaat uit een open staalskelet, mogelijk als verwijzing naar het verleden van Hengelo als metaalstad en als verbinding met de negentiende-eeuwse constructie van de stationsoverkapping even verderop.
Het 3 miljoen euro kostende project is de vrucht van een eendrachtige samenwerking tussen ProRail en de gemeente Hengelo. Beiden ook hebben de nieuwe fietsflat gefinancierd, die samen met een groene stalling in Helmond geldt als een lichtend voorbeeld van moderne, transparante fietsarchitectuur ‘cyclotecture’ in Nederland.

Of dat laatste daadwerkelijk het geval is, lijkt uiterst twijfelachtig. Het bouwwerk van Van Ree valt binnen het vernieuwde stationsplein volledig uit de toon en doet afbreuk aan de positieve tendens zoals die enkele jaren geleden met het nieuwe busstation is ingezet.
Als een onherbergzaam skelet van staal en beton ligt het in de ruimte, constructief niet onaardig, maar met een volstrekt rampzalig effect op de omgeving.

Ook voor het beeld van de stad, juist op een zo cruciale plek, is het ontwerp van Van Ree niet echt gunstig. Van het oude station en de grijsheid van het bijbehorende plein word je als treinreiziger al niet vrolijk, maar van dit bouwwerk als een parkeergarage raak je acuut in een depressie.

Het is met de nieuwe fietsflat als met zoveel in Hengelo: met zo weinig maatgevoel en subtiliteit gemaakt dat je er treurig van zou worden.

Dit is een artikel uit de rubriek Maaiveld, over architectuur in de regio. Opgetekend door Herman Haverkate