Centrale eindexamens gaan niet door

VideoDe centrale eindexamens gaan niet door. Scholen mogen op basis van de schoolexamens bepalen of leerlingen zakken of slagen. Die tellen normaal gesproken voor de helft mee voor het eindcijfer. Voor het afnemen van de schoolexamens krijgen ze nu tot begin juni de tijd. De eerste jubelende berichten van geslaagde scholieren verschijnen inmiddels al online.

Hanneke Keultjes en Ellen van Gaalen 23 mrt. 2020 Laatste update: 14:27

Dat heeft het kabinet na overleg met het onderwijsveld vandaag besloten. De schoolexamens stonden op losse schroeven nadat vorige week werd besloten dat de scholen in elk geval tot 6 april dicht zouden gaan. Minister Arie Slob voor Basis- en Voortgezet Onderwijs had al eerder gezegd dat hij later een besluit zou nemen over de eindexamens. ,,We vragen momenteel veel aan leraren en leerlingen willen een goede voorbereiding op hun examens. Met deze ingrijpende beslissing is er duidelijkheid. Ik wil alle leerlingen de kans geven om een volwaardig diploma te behalen en daarmee zonder vertraging door te stromen naar het vervolgonderwijs in deze tijden van crisis”, zegt Slob in een verklaring.

Middelbare scholen krijgen de ruimte om hun schoolexamens aan te passen, zodat ze het examenjaar goed kunnen afsluiten. Er komen uniforme zak- en slaagregelingen waar alle middelbare scholen zich aan moeten houden. Minister Slob roept ze op om nu vooral de examens af te nemen die op afstand gedaan kunnen worden. Alle examens waarvoor de leerlingen naar school moeten komen, kunnen ze naar achteren schuiven zodat ze meer maatregelen kunnen treffen om die goed te laten verlopen. Voor de schoolexamens komen ook herkansingen. ,,Dit zijn ingrijpende maatregelen, genomen in een onzekere tijd van crisis. Doel is en blijft dat examenleerlingen begeleid worden naar een goede afronding en volwaardig diploma om de overstap naar het vervolgonderwijs straks te maken", zegt Slob.

Er wordt nog met mbo-scholen, hogescholen en universiteiten gekeken hoe deze examenkandidaten in het nieuwe schooljaar goed kunnen instromen bij hun vervolgopleiding. Wel zijn zij het eens met de beslissing om de centrale examens niet te laten doorgaan. Slob: ,,We willen ook dat deze generatie leerlingen een volwaardige overstap kan maken.”

Doorgaan

Om toch te proberen alle eindexamenkandidaten hun eindexamen te laten maken, besloot Slob vorige week dat scholen wel konden doorgaan met het afnemen van de schoolexamens, de toetsen die gemaakt moeten worden om deel te kunnen nemen aan het eindexamen. Middelbare scholen moesten dan wel aan de strenge RIVM-richtlijnen voldoen. Scholieren moesten bijvoorbeeld 1,5 meter afstand houden. Volgens scholierenbelangengroep LAKS werden de regels niet op elke school nageleefd.

Het LAKS is blij dat Slob de centrale examens heeft geschrapt. ,,Onder deze omstandigheden zou de voorbereiding te zeer verstoord worden en zouden er te veel ongelijke situaties tussen scholieren en tussen scholen ontstaan”, aldus Pieter Lossie, voorzitter van het LAKS. Uit een enquête onder 25.000 eindexamenleerlingen blijkt dat de meerderheid zich zorgen maakte over de afsluiting. De meeste vinden het een goed idee om diploma's af te geven op basis van de schoolexamens. Wel roepen de scholieren op om goed in de gaten te houden of middelbare scholen de juiste regels hanteren bij het laten slagen of zakken van leerlingen.

Overigens melden de eerste leerlingen die geslaagd zeggen te zijn zich op sociale media. Zij hebben alle schoolexamens gehad of staan er zo goed voor dat zakken niet meer mogelijk is.

Verbieden

De schoolexamens waren op veel scholen gisteren juist weer begonnen toen het kabinet gisteravond bekendmaakte alle samenkomsten te verbieden – ook van minder dan 100 personen. In het onderwijs ontstond grote onrust: een examen was toch ook een samenkomst? Hoe konden die nu nog doorgaan?

De middelbare scholenkoepel VO-raad adviseerde hun leden gisteravond laat de schoolexamens te staken tot er duidelijkheid kwam uit Den Haag. Verschillende middelbare scholen stuurde hun leerlingen gisteravond laat de mededeling dat de toetsen van vandaag niet doorgingen. Van die schoolexamens is 80 procent al gemaakt, maar de laatste ronde stond op het punt van beginnen toen de scholen hun deuren dichtdeden.

Examenkandidaat Belinda Haddish

Examenkandidaat Belinda Haddish (16 jaar, vmbo-tl) vindt het niet erg dat er een streep gaat door de centraal examens. ,,Lekker hoor", brengt ze uit. Ze hoeft alleen nog een mondeling Engels en schoolexamen geschiedenis te doen en staat er goed voor. ,,Ik was sowieso heel bang voor de examens. Voor mij is een examen zo’n groot iets. Ik sta er nu goed voor en was bang dat ik er slechter uit zou komen”, verklaart ze.

Thuisstudie blijkt niet echt aan deze scholier besteed. Ze vindt het lastig zichzelf te motiveren om met de neus in de boeken te gaan. ,,Ik werk in de supermarkt en daar hebben ze me keihard nodig. Dus ik ben juist meer gaan werken.” Tegelijkertijd is ze verbaasd. ,,Hoef ik nu niet meer naar school om lessen te volgen? Heeeel gek.”

Wel vindt Belinda het ‘lullig’ voor de scholieren die juist het centraal examen nodig hebben om hun cijfers op te krikken, bijvoorbeeld omdat ze er nu niet goed genoeg voor staan. Overigens durft ze zelf ook niet te vroeg te juichen. ,,Ik heb nog niet officieel gehoord dat ik ben geslaagd.” Maar op basis van haar huidige cijfers lijkt het er wél op.

Belinda Haddish uit Zoetermeer doet eindexamen vmbo tl. Ze is blij dat de centraal examens niet doorgaan. © Privé

Examenkandidaat Kiki Bax

Eindelijk duidelijkheid, verzucht de 17-jarige Kiki Bax (6 gymnasium) uit Zaltbommel. ,,Ik zat al te leren voor de examens, maar steeds vanuit die onzekerheid waar ik het eigenlijk voor deed", verklaart ze. De scholier vreesde dat het centraal examen naar de zomervakantie zou worden uitgesteld. ,,Dat zou ik echt vervelend vinden, want ik had me juist verheugd op de lange vakantie na het eindexamen.”

Maar daar hoeft Kiki niet meer voor te vrezen. Alleen de schoolexamens moet ze afronden, dan beslist de school of ze haar diploma krijgt. ,,Ik hoef alleen nog een herkansing te doen voor biologie, want daar sta ik niet zo goed voor. En er staan wat opdrachten voor kunst open", vertelt ze. Eigenlijk moest ze voor Nederlands ook nog debatteren, maar dat is wat lastig in een tijd van corona. ,,We moeten nu een presentatie geven, dat filmen en naar de docent sturen.”

Theoretisch gezien is ze al geslaagd. Al is er nog wat twijfel. ,,Ik zat met mijn vader naar de persconferentie te kijken en zei: oh, ik denk dat ik geslaagd ben. Waarop hij zei: ja, gefeliciteerd, denk ik. Het is een beetje raar allemaal.” Kiki heeft een dubbel gevoel. ,,Ergens ben ik opgelucht dat ik geen examen hoef te doen, maar eigenlijk had ik een gewoon examenjaar gewild. Iedereen kijkt terug op de examens, heeft er bepaalde herinneringen aan. En wij zijn straks die lichting die geen examen heeft gedaan.”

Bovendien vindt ze het jammer dat haar middelbare schoolcarrière zo moet eindigen. ,,Ik heb gewoon mijn laatste lessen gehad zonder dat ik het door had. Ik had graag willen weten dat het mijn laatste lessen waren met de docenten die ik zoveel jaren heb gehad. Dan had ik ze na de les in ieder geval nog even kunnen bedanken.” Maar er gaat ook een streep door de examenstunt. ,,Vijf jaar lang heb ik die van andere examenklassen gezien en ik had daar zo'n zin in.”