Commissie: Nederlandse steun aan rebellen Syrië kwam niet bij jihadisten, wel ‘grote risico's genomen’

Het kabinet steunde in die jaren 22 zogenaamd gematigde rebellengroepen in Syrië. Voor de hulp werd ruim 27 miljoen euro uitgetrokken. Het ging niet om wapens maar om zaken als pick-uptrucks, communicatieapparatuur, tenten en nachtkijkers.

Maar de criteria die Buitenlandse Zaken opstelde waren niet erg realistisch, aldus het rapport. Bij strikte toepassing van de criteria zou geen enkele groep in aanmerking zijn gekomen voor steun, aldus de commissie. Het ministerie had ‘slechts beperkt zicht’ op de groeperingen die werden gesteund.

Verder oordeelt de commissie dat de hulp ‘volgens geldend internationaal recht strijdig is met het non-interventiebeginsel’. Ook zouden sommige onderdelen van de steun ‘op beperkte schaal de ondergrens overschrijden van het geweldverbod’.

De Tweede Kamer werd maar ‘zeer beperkt’ actief geïnformeerd over de operatie, concludeert Cammaert. De informatie die de Kamer kreeg was ‘abstract en algemeen’. Verder stelt de commissie dat het verklaren tot staatsgeheim niet goed geregeld is en ‘hiermee een bedreiging is voor de parlementaire controle’.

De zaak kwam aan het rollen door Trouw en Nieuwsuur. Uit rechtbankstukken bleek dat de steun ook ging naar groepen die door het Openbaar Ministerie (OM) werden omschreven als een ‘criminele organisatie met terroristisch oogmerk’.

Het onderzoek kwam er op aandringen vorig jaar van de Tweede Kamer. Het toenmalige demissionaire kabinet zag er niks in. Het zou volgens premier Mark Rutte destijds geen nieuws opleveren en het zou tot spanningen kunnen leiden met bondgenoten. Het kabinet gaf toen wel toe dat niet alles goed is verlopen met het programma.