Coronavirus is nachtmerrie voor kabinet: ‘Een échte lockdown wil niemand’

In een roerig debat waarin minister Bruins (Medische Zorg) plots flauwvalt, meldt premier Rutte niet van plan te zijn Nederland voor langere tijd helemaal op slot te zetten. ,,Dat zal niemand accepteren.’’

Maarten van Ast & Peter Winterman 18 mrt. 2020 Laatste update: 19-03-20, 08:54

Hij zit al bijna zes uur in de plenaire zaal van de Tweede Kamer als minister Bruno Bruins (Medische Zorg) het woord krijgt. De bewindspersoon vertelt dat er de komende dagen waarschijnlijk ‘enkele miljoenen mondkapjes’ naar Nederland komen, in de strijd tegen het coronavirus. Maar of de kapjes ook echt arriveren, is niet zeker. De situatie is ‘superspannend’, vertelde Bruins gisteravond, even voor zeven uur.

Daarop krijgt hij kritische vragen van Jesse Klaver (GroenLinks) en Geert Wilders (PVV). Het wordt de minister te veel. Hij valt flauw en zakt weg achter het spreekgestoelte in de Tweede Kamer. Collega-minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken) helpt hem omhoog, waarna Bruins de zaal wordt uitgeleid.

,,Ik had last van een flauwte door oververmoeidheid en intensieve weken’’, laat Bruins kort daarna via Twitter weten. ,,Inmiddels gaat het weer beter. Ik ga nu naar huis om vanavond uit te rusten, zodat ik morgen weer aan de slag kan om de coronacrisis zo goed mogelijk te bestrijden.’’

Lockdown

Thierry Baudet (FvD) en Geert Wilders (PVV) © EPA

Het is een opmerkelijke wending in een debat waarin wordt gesproken over het stijgende aantal coronabesmettingen, een lockdown van Nederland en noodsteun van tien tot twintig miljard euro voor tienduizenden bedrijven en zzp’ers die plots geen inkomsten meer hebben. ,,Een nachtmerrie’’, noemt premier Mark Rutte de coronacrisis.

Hij moet zich verdedigen tegen kritiek van Geert Wilders (PVV) en Thierry Baudet (Forum voor Democratie). Zij vinden dat het kabinet niet ver genoeg gaat om het coronavirus in te dammen. ,,Zet Nederland in een lockdown’’, roept Wilders op. ,,Dat zal leiden tot minder ziekte en minder sterfgevallen. Iedere minuut dat Rutte daarmee wacht, komen er onnodig zieken bij.’’ Volgens Baudet is het nu ‘dweilen met de kraan open’.

Groepsimmuniteit

Na alle lof die Rutte kreeg voor zijn toespraak, afgelopen maandag, moet hij nu toch iets rechtzetten. In de toespraak vertelde hij dat het ‘realiteit’ is dat de komende tijd een groot deel van de Nederlanders met het virus besmet raakt. Rutte sprak over ‘groepsimmuniteit’: doordat steeds meer mensen besmet raken, neemt de immuniteit toe. Daarmee kan in de toekomst een ‘beschermende muur’ om de ouderen en zieken heen worden gebouwd, zo zei Rutte. Maar, reageerden critici direct: dan kunnen in de tussentijd tienduizenden mensen overlijden aan corona.

In het debat laat Rutte weten dat het niet zijn doel is om groepsimmuniteit op te bouwen. ,,Ons doel is om te sturen op voldoende IC-capaciteit’’, zegt hij tegen bezorgde Kamerleden. Het kabinet wil voorkomen dat veel mensen in korte tijd ziek worden waardoor de ziekenhuizen het niet meer aankunnen. ,,Groepsimmuniteit is een bijkomend effect van deze aanpak, maar het kan jaren duren om dat te bereiken’’, benadrukt Rutte, die hoopt dat er veel eerder een vaccin beschikbaar komt.

Volgens PvdA-leider Lodewijk Asscher heeft Rutte ‘onhandig gecommuniceerd’. Rutte zelf noemt de grote zorgen over groepsimmuniteit een ‘misverstand’. ,,Mijn aanpak is waar heel Europa en de rest van de wereld ook voor kiest’’, zegt hij. Hij wijst erop dat in andere landen, waaronder Frankrijk, mensen net als hier ook gewoon naar hun werk gaan. Zo groot zijn de verschillen niet, betoogt hij.

RIVM

In de Tweede Kamer is – afgezien van PVV en Forum – steun voor de crisisaanpak van het kabinet. Volgens deskundigen van het RIVM is het nu nog niet nodig om Nederlanders te verplichten thuis te blijven, zo betoogt Rutte. ,,Een echte lockdown is: iedereen blijft thuis, niemand werkt meer, de fabrieken gaan dicht, je mag alleen met een briefje naar buiten.’’ Zo’n situatie zou één of twee jaar kunnen duren. ,,Dat zal niemand accepteren.’’

Rutte erkent in het debat dat hij zich niet áltijd laat leiden door het RIVM. De sluiting van scholen, afgelopen maandag, was volgens experts helemaal nog niet nodig. ,,Maar de samenleving was zelf met de voeten aan het stemmen’’, zegt Rutte, die onder grote druk stond om de schooldeuren toch te sluiten. ,,Dat was een democratisch besluit.’’

Kamer: zorgpersoneel verdient bonus

Zorgpersoneel dat zich een slag in de rondte werkt om het coronavirus eronder te krijgen verdient een bonus, vindt de Tweede Kamer. Het kabinet kan zich daarin vinden en gaat onderzoeken of dat geregeld kan worden.

Artsen, verpleegkundigen en andere medewerkers in de zorg ,,staan in de frontlinie” in de strijd tegen het oprukkende virus, stelt de Kamer. Hun ,,buitengewone prestaties” verdienen niet enkel applaus, maar ook een ,,financiële blijk van waardering”.

Het voorstel van het onafhankelijke Kamerlid Femke Merel van Kooten-Arissen kreeg de steun van de hele Kamer.

Lees alles hieronder terug in ons blog.