Documentaire toont effect oorlog op familie Jet Bussemaker

In een dubbelinterview aan deze site gingen Bussemaker en haar vader Henk in 2016 al uitgebreid in op de bijzondere familiegeschiedenis, die wordt getekend door de oorlog in ‘de Oost’.

De opa van Bussemaker, Anton, was kapitein van een onderzeeboot in Nederlands-Indië. Na een geslaagde aanval waarmee zijn Hr.Ms. O 16 vier Japanse troepentransportschepen wist te torpederen – destijds de eerste overwinning na de Japanse aanval op de Amerikaanse basis Pearl Harbor – liep de onderzeeboot op een mijn. Anton Bussemaker kwam om.

Zoon Henk, de vader van Jet, was 12 jaar oud toen hij zijn vader uitzwaaide. Hij realiseerde zich toen al dat hij hem mogelijk nooit meer terug zou zien. Henk Bussemaker schreef een boek over de toedracht van de ondergang van de O 16. Volgens hem moest zijn vader gedwongen afstand doen van de modernste onderzeeboottactieken, omdat de Nederlandse boten onder Brits commando zouden gaan opereren. Dat de onderzeeboot van Anton op een mijn voer, zou daar het directe gevolg van zijn.

In de jeugd van Jet Bussemaker, oud-minister van Onderwijs, oud-staatssecretaris van Volksgezondheid en voormalig Kamerlid, botste zij regelmatig met haar vader. Henk was trots op zijn vader terwijl Jet aanschopte tegen het Nederlandse kolonialisme en weigerde haar opa te zien als oorlogsheld. ,,Wat deden we daar eigenlijk?” zei ze in 2016 tegen deze site. Dat was tegen het zere been van Henk, die Jet voorhield dat zij er zonder de atoombom op Hiroshima niet zou zijn geweest. Dan was hij gestorven in een Jappenkamp.

Pas later, toen vader en dochter een reis naar Indonesië maakten, kwam de verzoening. Hoewel het verhaal van haar vader altijd als ‘een donkere wolk’ aanwezig was, hoorde Jet daar zijn hele verhaal. ,,Ik kreeg begrip”, zei Bussemaker, nu hoogleraar aan de Universiteit Leiden en voorzitter van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving, daar destijds over. 

Filmmaker Dorna van Rouveroy maakte een documentaire over Henk, zijn vrouw Elly (zij zijn beiden inmiddels overleden) en dochter Jet en haar broers Anton en Wouter. In de film onderzoekt Van Rouveroy welke weerslag het drama op het gezin Bussemaker heeft gehad en hoe het fatale lot van Anton Bussemaker hun levens blijvend beïnvloedde.

‘De Tegenaanval’ is te zien op zaterdag 15 augustus om 16:00 uur bij televisiezender ONS, onder andere te vinden op kanaal 50 bij Ziggo en kanaal 89 bij KPN.