Hoekstra blijft CDA-leider: ‘Maar we moeten wel in gesprek over stikstof binnen de coalitie’

,,Mijn waarneming is dat er brede steun in de partij is voor mij. Ik heb de energie en het vertrouwen binnen de partij", zei Hoekstra na de ministerraad vrijdag na kritiek uit diverse partijgeledingen. Zijn positie is ‘zonder meer houdbaar’, vindt Hoekstra zelf. ,,Maar wij als CDA en de coalitie hebben wel met die forse klap om te gaan. De kiezer heeft een heel duidelijke oorvijg gegeven aan de hele politiek, dat kan niet zonder consequenties blijven voor onze inhoud en stijl van het kabinet. We kunnen niet over tot de orde van de dag.”

Volgens Hoekstra moet er ‘sowieso naar de grote dossiers gekeken worden’ om de BBB-stemmers tegemoet te komen. Wat er precies anders moet aan stikstofplannen wil Hoekstra niet vertellen. Coalitiegenoten van VVD en D66 willen zich vrijdag niet inhoudelijk uitlaten over die uitspraken van Hoekstra, gesprekken daarover moeten de komende tijd op gang komen.

D66-leider Sigrid Kaag noemt de sfeer in het kabinet wel ‘goed’. ,,We hebben samen over de uitslag gesproken, de diepere oorzaken. Dat is een stem uit onvrede die over veel meer gaat dan alleen stikstof. Het gaat om onvermogen bij de overheid, vertraging, uitsluiting. Ik denk dat we ons daar meer in moeten verdiepen over wat en hoe we dat kunnen doen.”

Luister ook naar onze podcast Politiek Dichtbij, en abonneer je via Spotify of Apple

Stikstofminister Christianne van der Wal (VVD) wilde na afloop van het kabinetsberaad ook niet op Hoekstra reageren, ze herhaalde echter niet meer haar uitspraak van woensdagavond dat ‘op de rem trappen niet meer kan’ rond het stikstofdossier. ,,Ik vind nu helemaal niets, ik ga eerst coalitieakkoorden van provincies afwachten.” De juridische uitspraken over stikstof ‘kan iedereen lezen’, zegt de minister wel.

Lees verder na de uitslagenkaart

De grote winnaar BoerBurgerBeweging heeft twee breekpunten geformuleerd die haaks staan op kabinetsbeleid. BBB wil geen gedwongen uitkoop van boeren en wil 2030 uit de stikstofwet.

Als CDA, maar ook CU en VVD, genegen zijn om die kant op te bewegen, volgt waarschijnlijk een harde confrontatie met D66, die partij wil juist aan de deadline vasthouden. Toch moet er ruimte komen, stellen CDA-gedeputeerden in provincies. ,,Doel op doel op doel stapelen zonder oplossingen is niet wat we zoeken in dit land”, zegt CDA-gedeputeerde Peter Drenth. ,,Meer ruimte rond de stikstofdoelen moet er komen, er is maar één spankracht van een samenleving. Mensen moeten stip op de horizon zien.”

Gisteravond lekte uit dat op het ministerie van Landbouw al gezocht wordt naar speelruimte om de BBB tegemoet te kunnen komen. Drenth: ,,De nieuwe stikstofwet met 2030 als doel is nog niet door de Tweede Kamer behandeld, dus dat moet ik sowieso nog zien. Ik zou zeggen: laat de provincies nu eerst kijken of ze met stabiele coalities kunnen komen.”

Zie ook de prognose van de zetelverdeling van de Eerste Kamer

De druk op de CDA-top neemt toe nu de partij bijna gehalveerd is bij de verkiezingen woensdag. Vandaag is er druk overleg tussen vertegenwoordigers uit provincies en, de partijtop en het dagelijks bestuur. Maar volgens Hoekstra is dat regulier overleg en staat zijn positie intern niet ter discussie.

De jongerentak van het CDA twijfelde gisteravond openlijk aan de geschiktheid van Wopke Hoekstra, in provincies klinkt ook streng dat ‘alle opties op tafel’ liggen, ook de kreet ‘wat doen we nog in de landelijke coalitie’ valt te horen. Maar een vertrek van de derde partijleider in vier jaar is niet de oplossing, redeneren de Tweede Kamerfractie en Hoekstra zelf.

BBB

Van der Wals verwijzing naar de provinciale coalitieonderhandelingen is opmerkelijk. Want aan de formatietafel zeker bij BBB snel de vraag komen: welke marges zijn er, gaan onteigening en 2030 uit de wet- en regelgeving of niet? En dan ligt de bal alweer snel bij de Haagse coalitie, beseffen partijen van de regering.

Volgens Kamerleden van de coalitie zijn er nog geen onderlinge gesprekken gevoerd over stikstof, D66-Kamerlid Tjeerd de Groot is vooralsnog niet bereikbaar voor commentaar. D66-leider Sigrid Kaag gaf tijdens de campagne wel aan dat een groot conservatief blok in de provincies en senaat tot 'stilstand’ zou leiden. ,,We gaan straks niet samenwerken in colleges van stilstand, uitstel en afstel.” Het lijkt er niet op dat die partij wil wijken als het gaat om de harde aanpak van de stikstofuitstoot.

Bekijk hier al onze video’s over de politiek