Kabinet draait geldkraan dicht: aan coronasteun komt een einde

De ongekende financiële injectie wordt op die manier dus flink afgebouwd. Minister Wopke Hoekstra (Financiën) zinspeelde al langer op het beëindigen van de regeling, die tot nu toe al zo’n 80 miljard euro heeft gekost. Toch werd steeds verlengd. Tot nu. ,,Doorgaan zou averechts effect kunnen hebben. Dan houden we bedrijven die niet levensvatbaar zijn wel in leven. En je loopt het risico dat mensen niet meer op zoek gaan naar ander werk, terwijl er wel vacatures zijn", aldus Hoekstra. 

De duurste maatregelen betroffen de tegemoetkoming in de vaste laten (TVL) en de loonsubsidieregeling, de zogenoemde NOW. 

Het kabinet speelt al maanden met het idee om de maatregelen te stoppen, zeker sinds coronaregels zijn versoepeld waardoor horeca, winkels en sportscholen weer open zijn. Grote vrees was dat ‘zombiebedrijven’ op de been worden gehouden die stilaan toch al niet meer levensvatbaar zijn.

Tegelijk hebben de pakketten effect gesorteerd: de economie herstelt sneller dan verwacht en de werkloosheid is laag. Volgens het CBS staat de werkloosheid in Europa op hetzelfde punt als voor de pandemie. Daarnaast is de koopkracht op peil gebleven.

Hoekstra: ,,Dit is een exceptioneel groot pakket en bedrag aan steun geweest dat we met z'n allen, als belastingbetalers, hebben opgebracht. Maar dat moet wel op enig moment stoppen. En dat moment is nu gekomen.”

Toch zijn MKB-Nederland, grotere bedrijven en economen huiverig dat de steun nu wordt afgebouwd. Zij vrezen voor een ‘dubbele dip’: zodra het infuus los wordt getrokken, komt er economische malaise.

Zo zei ING-econoom Carsten Brzeski recent dat het stoppen van steun het vertrouwen in de economie kan schaden. ,,Werknemers houden nu vertrouwen in de economie en niet bang hoeven te zijn hun baan te verliezen. Daardoor zijn ze eerder bereid geld uit te geven. Als de steunmaatregelen stoppen, is het gevaar dat de economie inzakt. Dan krijg je een dubbele dip.’’

Luister ook naar onze podcast Politiek Dichtbij:

Het kabinet deelt die zorg niet, maar wel wordt er nog wel een hulplijn uitgegooid naar sectoren als het nachtleven, de toeristische sector en evenementen. Een aantal ‘specifieke’ ondersteunende maatregelen blijft van kracht in het vierde kwartaal van dit jaar. 

Bedrijven die behoefte hebben aan leningen kunnen kredieten krijgen via speciale regelingen tot het einde van het jaar. Ook het Garantiefonds Evenementen loopt door in het vierde kwartaal.

Minister Stef Blok (Economische Zaken) verdedigt dat het daar goeddeels bij blijft. ,,Je kunt van de belastingbetaler niet blijven vragen deze steun op te brengen.”

Wel stopt op 1 oktober de mogelijkheid om uitstel van belastingbetaling aan te vragen, zoals eerder is aangekondigd. Sinds het begin van de crisis hebben 369.000 ondernemers gebruikgemaakt van de mogelijkheid van belastinguitstel, voor een bedrag van ruim 40,4 miljard euro. Een groot deel van de belastingschuld is inmiddels weer afgelost (16,6 miljard), maar er staat nog zo’n 19,2 miljard aan belastingschuld open van 270.000 ondernemers. ,,Van ondernemers wordt verwacht dat zij vanaf 1 oktober 2021 weer gewoon belasting gaan betalen’, schrijft het kabinet. De datum waarop ondernemers gaan terugbetalen is verschoven naar 1 oktober 2022 en hier is vijf jaar de tijd voor. 

Toch is er voor nachtclubs en discotheken nog meer nodig, denkt het kabinet. Het ‘is bezig’ met een ‘gerichte compensatieregeling’, als zij ook na 1 oktober niet open kunnen. Wel waarschuwt het kabinet dat zo'n regeling ‘zeer complex’ is en ‘veel vraagt’ van de uitvoeringsorganisaties. ,,Daarom wordt scherp gekeken naar wat uitvoeringstechnisch en juridisch mogelijk is.”

Het CPB denkt overigens dat met het afschalen van de pakketten geen hogere werkloosheid te verwachten valt: werknemers uit sectoren waar klappen vallen, kunnen momenteel gemakkelijk elders een baan vinden, denken de rekenmeesters.

Over het nut van de steunmaatregelen is overigens geen twijfel. Het CPB spiegelde deze maand nog voor dat de Nederlandse economie als een tierelier draait. Uit de nieuwste voorspellingen blijkt dat de economie dit jaar met bijna 4 procent gaat groeien. Dat is een uitzonderlijk hoge groei voor volwassen economieën als de Nederlandse.

Bekijk hieronder onze video's over de coronacrisis: