Kabinet vreest mensenhandel, wil ophalen Oekraïners uit buurlanden niet aanmoedigen

Buurlanden van Oekraïne vragen in de strijd tegen mensenhandel steeds vaker aan organisaties die vluchtelingen komen ophalen een officiële verklaring of iemand het recht heeft om mensen mee te nemen. Nederland gaat die verklaringen niet afgeven, zegt staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel). 

Volgens Van der Burg wil het kabinet niet aanmoedigen om vluchtelingen op te halen. ,,We kunnen niet controleren of mensen dat met de beste bedoelingen doen.We doen dit in belang van de vluchtelingen.’’ De vluchtelingen bestaan veelal uit Oekraïense vrouwen en kinderen. De vrees is dat zij onder het mom van hulp bijvoorbeeld in handen vallen van misdadigers die hen dwingen in de prostitutie te werken.

Nederland haalt wel tot dertig Oekraïense vluchtelingen per dag naar Nederland die acute ziekenhuiszorg nodig hebben. Volgens Van der Burg zal het om maximaal 400 patiënten gaan omdat er maar beperkt plek is in Nederlandse ziekenhuizen.

Het kabinet kwam vanmiddag bijeen om te vergaderen over de aanhoudende vluchtelingenstroom uit Oekraïne. Besloten is dat het kabinet het noodrecht zal activeren, zegt Van der Burg. Vanaf komende vrijdag zijn burgemeesters wettelijk verantwoordelijk voor de opvang van Oekraïners. Tot nu toe moest het kabinet nog aan gemeenten vragen of ze Oekraïners wilden opvangen. ,,Nu wordt dat hun taak.’’

_{Tekst gaat verder onder graphic}

Van der Burg wil niet spreken van dwang. Volgens hem zal er in de praktijk weinig veranderen, want burgemeesters hebben al voor 30.000 bedden gezorgd waarvan er nu zo'n 20.000 zijn bezet. Van der Burg: ,,In de praktijk helpt iedereen al mee. Maar de aantallen nemen nu zo toe, dat we het niet laten bij een vraag waarop ook 'nee’ kan worden gezegd.’’

Toch krijgen burgemeesters nog niet de bevoegdheid om panden te vorderen voor opvang en komt Van der Burg nog niet met een speciale noodwet die gemeente kan dwingen om niet alleen Oekraïense vluchtelingen maar ook reguliere asielzoekers op te vangen. De burgemeesters in het Veiligheidsberaad hadden daar om gevraagd. ,,De burgemeesters zouden per brief laten weten waar zij precies om vragen. Die brief heb ik nog niet gehad.” Zodra dat wel het geval is, zal de staatssecretaris dat in het kabinet bespreken.

In de praktijk komen er 500 tot 1000 Oekraïners per dag bij. In dit tempo zijn de laatste bedden eind volgende week bezet. Maar volgens Van der Burg is dat alleen zo als er géén bedden bij komen. En dat is ‘nog wel het geval’, al gaat het minder snel dan de afgelopen weken. ,,Als we zien dat er een tekort aan opvangplekken dreigt, kan er een moment komen dat we tegen burgemeesters zeggen: nu moeten jullie het aantal plekken vermeerderen tot 50.000. En als daarna nog meer nodig is, moet dat aantal nog verder omhoog.’’

De noodwet geldt alleen voor Oekraïense vluchtelingen, niet voor asielzoekers waar ook te weinig plekken voor zijn. 

Kijk hier onze video's over de oorlog in Oekraïne: