Kabinet weet: we gaan mensen heel erg boos maken

Makkelijke oplossingen zijn er niet, verzucht minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) na een overleg met de meest betrokken coronaministers. Zojuist hebben zij in de beslotenheid van de Trêveszaal geconcludeerd dat afwachten geen optie meer is nu het aantal infecties en bezette ziekenhuisbedden te hard oplopen. De Jonge: ,,Makkelijk zou zijn: niets doen en hopen dat het vanzelf weer daalt. Maar ik denk dat dat niet gaat gebeuren.’’

En zo moet het kabinet opnieuw erkennen dat de werkelijkheid de modellen heeft achterhaald. Het aantal coronabesmettingen en ziekenhuisopnames stijgt veel sneller dan verwacht, inmiddels liggen bijna achthonderd coronapatiënten in het ziekenhuis.

Weer moet er worden ingegrepen ‘om te voorkomen dat de zorg overbelast raakt’, zegt De Jonge. ,,Dat was altijd al het doel van de corona-aanpak en dat blijft het. De frustratie in de zorg is heel erg groot dat het vooral niet-gevaccineerde mensen zijn die in die ziekenhuizen liggen. Dus hebben we dilemma’s onder ogen te zien. Gaan we maatregelen treffen voor de samenleving als geheel - dus ook de gevaccineerden - of voor een kleine groep die het meeste risico loopt in het ziekenhuis terecht te komen?’’

_{Tekst gaat verder onder grafiek.}

De minister zegt dat het kabinet nog geen keuze heeft gemaakt, maar zijn onuitgesproken boodschap is duidelijk: Nederland moet zich erop voorbereiden dat het kabinet volgende week nieuwe maatregelen kan gaan afkondigen die alleen ongevaccineerden raken, of alleen voor die regio’s gelden waar het aantal besmettingen het hoogst is, zoals in wijken van de grote steden en de Biblebelt.

Luister ook naar onze podcast Politiek Dichtbij:

Of dat gebeurt, is nog niet zeker. Het kan zijn dat het kabinet weer een mondkapjesplicht op scholen en in winkels afkondigt, de QR-bewijzen uitbreidt naar het onderwijs of weer iedereen oproept thuis te werken. 

Maar De Jonge maakt er geen geheim van dat het kabinet ook nadenkt over stappen die tot nu toe uit den boze waren. Toen de inmiddels afgetreden staatssecretaris Mona Keijzer (CDA) vorige maand zei dat ze bang was dat het coronatoegangsbewijs straks niet-gevaccineerden zou uitsluiten in de horeca, zei premier Mark Rutte nog dat daar helemaal geen plannen voor waren. Een ingewijde erkent dat dit een van de ingewikkeldste afwegingen is sinds de start van de pandemie: ,,De probleemanalyse is eenvoudig, maar de oplossing is dat niet natuurlijk.’’

Welke keuze het kabinet ook maakt: voor geen enkele maatregel zal het de handen op elkaar krijgen. De Jonge weet het zelf maar al te goed. De samenleving is coronamoe. Het vertrouwen in het beleid daalt al langer, het draagvlak is steeds brozer. De grote groep volwassenen die wél is gevaccineerd (nu zo’n 87 procent) zal boos worden als zij weer wordt beperkt in haar vrijheid. De kleine groep mensen die niet is gevaccineerd, is doorgaans al achterdochtig over het coronabeleid en zal ook woedend reageren wanneer er regels komen die alleen haar aangaan.

_{Tekst gaat verder onder grafiek.}

De Jonge weet één ding ook, zegt hij. Als er niet wordt ingegrepen en de zorg bij een vijfde golf weer veel behandelingen moet uitstellen, zal een grote groep mensen óók woedend zijn. Van mensen die geen corona hebben, maar bijvoorbeeld kanker of hartklachten, kan niet weer worden gevraagd te wachten op een operatie als de intensive cares weer overbelast raken. ,,Dus moeten we dat moment voor zijn.’’

Daarbij weet het kabinet ook dat de Tweede Kamer kritisch is. De invoering van het coronatoegangsbewijs waarmee ongevaccineerden na een test welkom zijn in een café of theater, ging de Kamer al bijna te ver. Nog een stap verder gaan, dat durft De Jonge misschien wel, maar veel partijen niet.

Kijk onze video's over de coronacrisis in onderstaande playlist: