Minister komt met actieplan tegen eenzame senioren: Erop af!

Minister De Jonge lanceert morgen het actieplan Eén Tegen Eenzaamheid. Zijn doel is eenzaamheid onder ouderen eerder te signaleren, te doorbreken en tegen te gaan. ,,Een complex probleem en misschien wel een van de grootste sociale vraagstukken van deze tijd", aldus de bewindsman. 

Meer dan de helft van de 75-plussers in Nederland geeft aan zich in meer of mindere mate eenzaam te voelen. Dat zijn nu ruim 700.000 mensen en als gevolg van de vergrijzing loopt dat aantal richting 2030 op tot 1,1 miljoen senioren. 

Eenzaamheid is een glijdende schaal: een oudere stopt met werken, enkele jaren later valt een geliefde weg, dan weer een goede vriend. Ondertussen raakt iemand steeds slechter ter been, zodat sociale contacten - door een wandeling in de buurt of het dagelijkse uitje naar supermarkt - langzaam maar zeker verwateren.

,,Dit zijn gewone mensen die nog veel kunnen, maar door gebeurtenissen in hun leven thuis komen te zitten en dan binnenblijven", vertelt de 70-jarige sociaal netwerker Leo Sakko. ,,Je moet erachter komen waarom en deze senioren aanspreken waar je ze nog tegenkomt. In de bieb of het buurthuis." 

Vaak hebben deze mensen volgens de vrijwilliger een duwtje in de rug nodig en allerlei losse activiteiten zijn dan niet de oplossing. Sakko: ,,Ik ga, met ruggensteun van seniorenorganisatie ANBO, juist actief met ze op zoek naar duurzame contacten die aansluiten bij hun interesses."

Mensen trekken namelijk niet vanzelf aan de bel bij gemeenten om te melden dat ze eenzaam zijn. Toen hij nog wethouder in Rotterdam was, regelde De Jonge  daarom al dat 75-plussers jaarlijks bezoek aan huis krijgen. Nu wil hij die aanpak landelijk invoeren.  

De Jonge: ,,We komen hier expres mee op de drempel van de gemeenteraadsverkiezingen. In alle 380 gemeenten hebben we actieve wethouders nodig die lokaal eenzaamheid willen aanpakken. Samen met maatschappelijke organisaties, het verenigingsleven en de kerken." 

ANBO-directeur Liane den Haan vindt het belangrijk dat ouderen niet worden aangesproken vanuit de gedachte dat ze zielig zijn. ,,Dat vind ik de verkeerde toon. Want iedereen voelt zich wel eens alleen, maar je moet juist de mensen eruit zien te pikken die totaal in een sociaal isolement verkeren."

Volgend Den Haan wijzen deze senioren contact vaak af. ,,Ze schamen zich en willen niet op hun isolement worden aangesproken. Laat die mensen zien dat ze nog nodig zijn en zet er een deskundige op om hun complexe problemen aan te pakken."

Minister De Jonge gaat wethouders in het land niets verplichten, maar probeert ze via dit actieplan wel aan te sporen. Hij pleit ook voor een 'meldpunt eenzaamheid' in elke gemeente, waar mensen - bijvoorbeeld een winkelier, chauffeur of kapper - terechtkunnen met hun vermoedens dat iemand in hun omgeving eenzaam is. 

,,Uiteindelijk wil ik een kentering zien in het percentage 75-plussers dat gevoelens kent van eenzaamheid (nu 54 procent, red.)'', concludeert de minister van Volksgezondheid. Aan een exacte toekomstvoorspelling waagt De Jonge zich niet. ,,De samenleving is geen koekjesfabriek."