OMT-berekening: één op tien heeft nu Britse coronavariant, maatregelen tot de lente

VIDEONederland zit mogelijk vast aan lockdown-maatregelen tot de lente of tot er genoeg mensen ingeënt zijn. Dat blijkt uit het nieuwe OMT-advies. De experts vinden dat extra actie nodig is nu de nieuwe Britse variant zich snel verspreidt en volgens prognoses in maart leidt tot een derde golf. Een avondklok of reisbeperkingen zijn nog opties.

Niels Klaassen 18 jan. 2021 Laatste update: 16:12

Welke extra ingrepen genomen moeten worden - gedacht wordt aan een avondklok, visiteverbod of reisbeperkingen rond de woonplaats - is nog onduidelijk. Dat deel van het OMT-advies is nog niet openbaar, ministers en burgemeesters vergaderen daar vandaag verder over. Bestaande maatregelen - als thuiswerken -strikter handhaven, kan ook helpen, weten deskundigen.

Vooral het straatverbod in avond en nacht ligt politiek gevoelig: coalitiepartij D66 is tegen, burgemeesters zijn kritisch, evenals veel oppositiepartijen. Op verzoek hebben de modelleurs van het RIVM berekend wat de effecten zijn van nieuwe maatregelen. Volgens eerder Brits onderzoek kan een strikte ‘blijf thuis, ontvang geen bezoek’-regel de R-waarde met tien tot vijftien procent naar beneden duwen.

Luister voor het laatste nieuws naar de AD Nieuws Update:

De AD Nieuws Update verschijnt elke werkdag op Spotify en Apple Podcasts.

RIVM-directeur Jaap van Dissel, ook voorzitter van het Outbreak Management Team. © EPA

Basisscholen en kinderopvangcentra zouden wel vanaf 8 februari open kunnen als het onderzoek in Lansingerland bevestigt dat kinderen vergelijkbare - en dus niet grotere - risico's lopen door de nieuwe variant, zoals eerste onderzoek al suggereert.

De verspreiding van de VK-variant lijkt niet onder controle
Jaap van Dissel, Voorzitter OMT

In het OMT-advies schrijft voorzitter Jaap van Dissel namens de groep epidemiologen en virologen dat momenteel naar schatting al ongeveer tien procent van de mensen de Britse variant heeft en dat dit percentage in februari kan oplopen tot boven de 50 procent: ,,Bij gelijkblijvende omstandigheden zal de huidige afname in aantal infecties, ziekenhuisopnames en ic-opnames in maart dan omslaan in een nieuwe toename.”

Het OMT is bezorgd en spreekt ‘van twee aparte epidemieën’: die met de oude variant, waarbij het aantal infecties rond de jaarwisseling al afnam, en een epidemie met de nieuwe Britse variant die ondanks lockdownmaatregelen tegelijkertijd toch kon groeien: ,,De verspreiding van de VK-variant lijkt niet onder controle en kan op termijn (vanaf april) voor verdere druk op de ziekenhuizen zorgen.” De reproductiewaarde van de nieuwe mutant zou circa dertig procent hoger liggen dan de R-waarde van de oude variant.

Dus is het zaak, schrijft het OMT, om de aantallen nu zo laag mogelijk te drukken zodat er ruimte komt om de nieuwe varianten onder controle te houden ‘tot we een gunstig seizoens-effect kunnen verwachten, een effect van groepsimmuniteit door doorgemaakte infecties en vaccinaties'.

Scholen open

Gisteren besloot het kabinet al dat basisscholen en kinderopvangcentra vanwege de nog altijd hoge besmettingscijfers en grote onzekerheid rond de nieuwe variant dicht moeten blijven tot 8 februari. Het OMT benadrukt dat dit advies niet is ingegeven door ‘een bijzonder risico’ dat kinderen zouden lopen vanwege de nieuwe varianten: Brits onderzoek toont aan dat kinderen geen extra gevaar lopen: ,,De variant spreidt sneller over de hele linie, niet alleen bij kinderen. En ook uit de laatste gegevens blijkt dat de kinderen milder ziek worden”, zei Van Dissel vorige week al. Onderzoek in hotspot Lansingerland bevestigt dat laatste, al moet daar nog wel duidelijk worden of kinderen ook even beperkt de infectie doorgeven als bij de bekende varianten: ,,Het grootschalig testen zal daar antwoorden op geven”, schrijft het OMT.

Als dan blijkt dat kinderen inderdaad geen bijzonder risico lopen, wil het kabinet het basisonderwijs en de kinderopvangcentra openen per 8 februari. Dat wordt uiterlijk 2 februari besloten, schrijft minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) aan de Tweede Kamer.
_{(Artikel gaat verder na de grafiek)}

Het kabinet vraagt werkgevers ‘met klem’ om rekening te houden met de situatie waarbij werk en zorg en onderwijs thuis gecombineerd moeten worden. Een eventueel betaald coronaverlof, zoals bijvoorbeeld GroenLinks bepleit, wordt deze week ‘met sociale partners’ verder verkend. ,,Het kabinet is bereid daar financieel aan bij te dragen.”

Om de onderwijsschade te beperken en in te halen, wordt gekeken of er geschoven kan worden met vakanties en of onderwijstijd uitgebreid moet worden. Daarover volgt nog overleg met onderwijskoepels, bonden en andere betrokkenen, schrijft De Jonge.

Bekijk hier onze video's over de coronacrisis: