Studenten laten ‘gratis geld’ liggen

Een op de vier studenten die recht heeft op een aanvullende beurs vraagt die niet aan. Deze groep laat tot wel 400 euro per maand schieten, terwijl ze deze toelage na hun diploma niet terug hoeven te betalen.

Hanneke Keultjes en Laurens Kok 02-12-20, 07:00 Laatste update: 09:19

De aanvullende beurs is bedoeld voor kinderen uit gezinnen met een lager inkomen. Anders dan de studiebeurs, die sinds 2015 wordt geleend, is de aanvullende beurs nog altijd een gift. De enige voorwaarde is dat een student binnen tien jaar moet afstuderen.

Toch komt circa 1,5 miljoen euro per maand niet terecht bij studenten die er recht op hebben. Uit onderzoek door het Centraal Planbureau (CPB), dat vandaag verschijnt, blijkt dat bijna negenduizend eerstejaarsstudenten de aanvullende beurs niet aanvragen terwijl ze er wel recht op hebben. Gemiddeld lopen deze studenten 175 euro per maand mis. Bijna een op de acht laat zelfs het maximale bedrag liggen: zij boren zichzelf elke maand circa 400 euro door de neus.

Wél lenen

Ik maak me vooral zorgen over de groep studenten die wel een lening aanvraagt, maar geen aanvullende beurs
Minister Ingrid van Engelshoven

Dat is opvallend, temeer omdat 40 procent van de niet-gebruikers wél fors bijleent, gemiddeld 584 euro per maand. Dit bedrag moet na de studie worden terugbetaald. ,,Blijkbaar is er behoefte aan inkomensondersteuning, maar weten sommige studenten de weg naar de aanvullende beurs niet te vinden”, concludeert CPB-onderzoeker Debby Lanser.

Minister Ingrid van Engelshoven noemt de cijfers van het CPB ‘zorgelijk’. ,,Ik maak me vooral zorgen over de groep studenten die wel een lening aanvraagt, maar geen aanvullende beurs.” Ze roept studenten die twijfelen of ze er recht op hebben op om altijd een aanvullende beurs aan te vragen. ,,Uitvoeringsorganisatie DUO berekent dan of je ervoor in aanmerking komt. Bij twijfel, doen dus.” Dat kan ook met terugwerkende kracht, benadrukt de D66-bewindsvrouw, tot het begin van het huidige studiejaar.

Aanvullende beurs onbekend

Onbekendheid met de aanvullende beurs lijkt het grootste probleem, stelt Lanser. Bij elke overheidsregeling is er altijd wel een groep mensen die daar geen gebruik van maakt, terwijl ze er wel voor in aanmerking komen. Bij de huurtoeslag en het kindgebonden budget ligt het percentage niet-gebruik bijvoorbeeld tussen de 10 en 15 procent. Bij de aanvullende beurs is dat percentage met 25 procent echter fors hoger.

,,Wij zijn er niet voldoende in geslaagd om de aanvullende beurs onder de aandacht te brengen”, erkent Van Engelshoven. ,,Dat moet gewoon beter.” Ze onderzoekt of het mogelijk is om studenten actief te informeren over de hoogte van de aanvullende beurs waar ze recht op hebben. De resultaten daarvan worden eind februari verwacht.

Hoogopgeleide ouders

Het zijn vooral kinderen van hoogopgeleide ouders die ten onrechte geen aanvullende beurs aanvragen. Ook studenten van wie de ouders als zelfstandige werken grijpen vaker mis. Kinderen uit gezinnen in een uitkeringssituatie weten de aanvullende beurs juist wel vaker te vinden.

Volgens het CPB zou het geld vaker op de juiste bestemming kunnen komen als de aanvraagprocedure verandert of er meer voorlichting komt. Daar heeft het ministerie al werk van gemaakt, stelt Van Engelshoven. Zo staat de boodschap ‘loop geen geld mis’ prominent op de website van DUO. Ook werden studenten die studiejaar ‘actief gewezen’ op het aanvragen van de aanvullende beurs. ,,Dat leidde tot meer aanvragen, dus dat blijven we doen.”

Bekijk onze trending nieuwsvideo's in deze playlist.