Een Mariabeeld als dildo versus een tampon als slingerkogel

Paul Verhoeven gaat die Gouden Palm niet winnen. Sorry dat ik jullie dit nieuws moet brengen. De race is nog niet gelopen en het vonnis van de festivaljury onder leiding van Spike Lee is pas volgende week, maar mijn onderbuik is er al uit. Zijn lesbische nonnendrama Benedetta is te banaal.

Dat is ergens ook goed nieuws. Mensen die zijn Elle (uit 2016 met Isabelle Huppert die nogal onconventioneel reageert op een verkrachting) een te academisch verantwoorde arthouseproductie vonden, zullen verheugd zijn te zien dat Verhoeven teruggrijpt naar zijn meer losbandige werk. Denk Flesh & Blood (uit 1985). Een Nederlandse collega die de film nog moet zien en mij om een korte reactie vroeg (hij de lift uit, ik erin), gaf ik de volgende woorden cadeau: ‘Lekker trashy’. Hij maakte nog net geen sprongetje van blijdschap. ‘Yes!’

‘Trashy’, mij schiet even niet een goede vertaling te binnen. Vulgair? Laten we het daar even op houden. En dan bedoel ik niet alleen vulgair in wat we zien, maar ook in hoe de film wordt verteld. Het woord ‘subtiel’ lijkt na Elle weer uit Verhoevens vocabulaire te zijn verdwenen. Alles is dik aangezet, van de muziek tot het vet aangezette spel. Alleen Charlotte Rampling (altijd goed!) als Moeder Overste brengt wat nuance in het geheel. Zij vindt Benedetta Carlini, die in de 17de eeuw voor nogal wat ophef zorgt in een Italiaans nonnenklooster, maar een aansteller. Die wonden bij haar handen en voeten heeft ze vast zelf toegebracht. Niks stigmata.

Toch blijft de titelheldin een enigma. Wie er wat psychologie van de koude grond op toepast: Benedetta is gaan geloven in wat ze zo graag wíl geloven. In een van haar ‘visioenen’ snelt Jezus als een soort Marvelfiguur het meisje te hulp wanneer ze wordt aangevallen door een groep overduidelijke computerslangen. Verwacht díe Verhoeven dus. De Verhoeven die ooit Robocop koos als Hollywooddebuut vanwege de in het scenario verstopte Christusverwijzingen.

En dan hebben we het nog niet eens gehad over Benedetta’s homoseksualiteit, volgens de regisseur dé reden om het oorspronkelijke boek van Judith C. Brown naar het witte doek te vertalen. De knappe collega-non Bartolomea verleidt haar. Wat volgt is een hoop stiekem gegeil in de gewelven. De actrices zijn op een zeker moment bijna vaker naakt dan aangekleed in beeld. Hoogtepunt (letterlijk en figuurlijk) is de introductie van een tot penis gesneden Mariabeeld. ‘Die gaat dieper naar binnen dan mijn vingers’, klinkt het.

Provoceren is Verhoevens tweede natuur. Toch kreeg ik voor het eerst in lange tijd het gevoel dat het hem er ditmaal echt om te doen is. Bij het zoveelste potje vingeren, worden de sopgeluiden op de soundtrack extra volume bijgezet. Benedetta blijft absoluut fascinerende kost. Voor ik mijn officiële recensie tik, beloof ik hem nog een tweede keer te zien. Spetters, Showgirls en Starship Troopers werden bij hun première ook onvoldoende op waarde geschat.

Vooralsnog viel ik meer voor The Worst Person in the World van de Noor Joachim Trier. Een coming of age-film, maar helemaal van deze tijd. Anno nu gebeurt dat ‘volwassen worden’ op wat latere leeftijd dan, zeg, in de jaren 80 en 90. Settelen in de liefde, een kinderwens in vervulling laten gaan, een passie vinden (en volgen) is iets waar het hoofdpersonage Julie op 29-jarige leeftijd ook nog volop mee bezig is. Herkenbaar, doorleefd, gevoelig én grappig; zo krijg ik het liefst al mijn films opgediend.

Deze Trier is overigens ook niet vies van een beetje provoceren. Om af te rekenen met haar ongeïnteresseerde vader, smijt Julie halverwege de film na het eten van een handjevol paddo’s een bebloede tampon in zijn gezicht. Een beetje ‘trashy’, daar is niks mis mee.

Luister naar de wekelijkse filmpodcast MovieInsiders met Gudo Tienhooven en John de Jong:

Alle berichten over de avonturen Gudo Tienhooven in Cannes zijn hier terug te lezen.