Jacques Vriens en andere schrijvers die Pim Lammers verdedigen worden bedreigd

Vriens kreeg via Facebook onder meer de tekst dat ‘hier in Castricum ook kwade joden zoals jij wonen’ en dat als het aan de dreiger zou liggen ‘jullie allemaal vandaag nog worden opgehangen’. Vriens zei eerder maandag op NPO Radio 1 dat hij het ‘heel erg vindt dat Pim zo belaagd en bedreigd wordt’.

,,Natuurlijk mogen mensen zich storen aan de teksten van Lammers. Maar dan moet je dat met argumenten benoemen.” Hij betreurt dat Lammers het in opspraak geraakte verhaal van zijn website heeft gehaald. ,,Ik kan me heel goed voorstellen dat je dat doet als je zoveel doodsbedreigingen krijgt”, aldus Vriens. ,,Maar aan de andere kant was het goed geweest als hij voet bij stuk had gehouden. Dan waren wij als schrijvers met z’n allen om hem heen gaan staan.”

Maandagochtend zei Geneviève Waldmann, de voorzitter van de Groep Algemene Uitgevers (GAU), in het radioprogramma Met het oog op morgen al dat er zeker één schrijver was die bedreigingen kreeg nadat die steun uitsprak aan Lammers. Het programma kon geen enkele schrijver vinden die in de uitzending durfde te reageren op de kwestie. Waldmann zei dat ze zich dat goed kon voorstellen. ,,Ik weet dat een van de auteurs die gisteren meteen in de pen is geklommen om Pim te ondersteunen nu zelf ook bedreigd is. Dus je wacht het wel even af en houdt wel even op met berichten posten op sociale media.”

Lammers, in 2018 de jongste winnaar van een Zilveren Griffel ooit met zijn prentenboek Het lammetje dat een varken is, trok zich zaterdag terug als schrijver van het gedicht van de Kinderboekenweek nadat hij talloze doodsbedreigingen had ontvangen.

De auteur was gevraagd omdat hij een expert is op het gebied van jeugdliteratuur over identiteit en diversiteit. Hij werd op sociale media aangevallen over een verhaal voor volwassenen dat hij in 2015 schreef over een 12-jarige jongen en zijn trainer die seksuele toenadering zoekt. Het verhaal laat zien hoe daders van seksueel misbruik hun slachtoffers manipuleren, en hoe dat voor verwarrende gevoelens bij slachtoffers zorgt.

De christelijke actiegroep Gezin in Gevaar startte een petitie omdat Lammers een ‘pedofilie-schrijver’ zou zijn en Wybren van Haga stelde Kamervragen omdat het verhaal kindermisbruik zou ‘verheerlijken’.

Premier Mark Rutte veroordeelde zondag op Twitter de doodsbedreigingen aan het adres van Lammers. ‘Het vrije woord is een groot goed in onze rechtsstaat. Alleen de rechter stelt grenzen. Doodsbedreigingen zijn onaanvaardbaar’, aldus Rutte. Ook staatssecretaris Gunay Uslu (Cultuur) liet weten dat ‘doodsbedreigingen aan het adres van schrijvers, kunstenaars en makers onacceptabel zijn’. ‘Ongeacht hoe je hun werk interpreteert of wat je ervan vindt’.

Boekenkoepel CPNB stelde in een reactie dat de ‘literaire vrijheid onder extreme en voor de CPNB onacceptabele druk staat’. De organisatie riep de politiek op het gesprek aan te gaan over de veiligheid van auteurs. Volgens voorzitter Waldmann van de GAU zijn de doodsbedreigingen die schrijvers ontvangen vanwege verhalen die ze hebben geschreven ‘gevaarlijk, eng en onveilig voor schrijvers’. ,,Op sociale media weet je niet wie je tegenstander is, je kan je niet verdedigen.”

,,Wij vinden het volstrekt onjuist dat Pim Lammers, een getalenteerde jonge schrijver en dichter, publiekelijk veroordeeld wordt om zijn creatieve uitingen”, laat de Koninlijke Boekverkopersbond weten. ,,Het is verwijtbaar dat deze gang van zaken ertoe geleid heeft hij zijn opdracht heeft teruggegeven aan de CPNB. Vrijheid van meningsuiting is een groot en kostbaar goed. Boekverkopers in Nederland huldigen dat elke dag, door alle boeken en hun schrijvers zichtbaar te maken in hun winkels.”

De boekenbranche roept op tot een ‘gesprek over het huidige maatschappelijk klimaat’. ,,De recente ontwikkelingen beschadigen onze cultuur en ons gedachtegoed. Het vrije woord is verankerd in onze grondwet. Die vrijheid zouden we moeten vieren. Juist nu.”

Lammers zelf zei zaterdag dat een gedicht schrijven hem geen doodsbedreigingen waard is. Hij noemde de aantijgingen tegen hem ‘pertinent onwaar’ en deed aangifte.

Lammers dichtbundel Ik denk dat ik ontvoerd ben is ondertussen afgelopen weekend uitverkocht, bevestigt uitgeverij Querido maandag. Er komt op korte termijn een herdruk. De plotselinge stormloop op het boek lijkt een reactie te zijn op de doodsbedreigingen. Zo riep schrijversvakbond PEN auteurs en lezers op hem te steunen. Een soortgelijke oproep van bibliothecaris Marjolein Hordijk uit Nijmegen om het boek van Lammers hoog in boekenlijst te laten belanden, werd zondag veel gedeeld op sociale media.

,,Ik heb afgelopen dagen zoveel mensen gesproken die het gevoel hebben: wat kan ik concreet doen om tegengas te bieden in deze situatie die volledig aan het ontsporen is”, legt Hordijk maandagochtend uit. ,,Het liefst zou je iemand die dit overkomt willen beschermen tegen de woedende meute met hooivorken. Pim is een zeer integere jeugdschrijver die wezenlijke thema’s en problemen aansnijdt.”

De oproepen lijken effect te hebben. Op website bol.com is de dichtbundel, die in het najaar uitkwam, uitverkocht. Arno Koek van boekhandel Blokker in Heemstede bevestigt de grote vraag naar het werk van Lammers. ,,Een derde van de webbestellingen afgelopen weekend betrof werk van Lammers”, stelt hij. ,,En die trend hoor ik ook bij collega’s. Mensen zijn nieuwsgierig naar zijn werk, maar willen hem ook steunen.” Volgens Koek gaan veel boekwinkels de komende dagen het werk van de auteur ook bewust onder de aandacht van bezoekers brengen.

Luister hieronder ook naar de AD Media Podcast of abonneer je via Spotify of iTunes. Vind alle onze podcasts op ad.nl/podcasts.

Bekijk hieronder onze video’s op het gebied van Show & Entertainment: