Publieke omroep wil toch geen reclamevrije zenders

Een aanleiding voor de brief aan Slob, ondertekend door NPO-bestuursvoorzitter Shula Rijxman en Arjan Lock van het College van Omroepen (CVO), is een recent onderzoek van bureau GFK. Daaruit blijkt dat een meerderheid van tv-kijkend Nederland geen enkele moeite heeft met de aanwezigheid van reclame. ,,De uitkomsten hebben de NPO en de omroepen verrast’’, is te lezen in de brief.

Met name de uitkomst dat 51 procent van het publiek liever niet ziet dat er netten en andere diensten worden geschrapt om daarmee een reclamevrije publieke omroep te realiseren, was volgens de NPO en de omroepen overtuigend. In het onderzoeksresultaat is 24 procent voor een publieke omroep zonder reclame waarvoor meer geld beschikbaar wordt gesteld door de overheid. Verder komt naar voren dat 49 procent de hoeveelheid reclame precies goed vindt.

Al decennia lang wordt het jaarlijkse mediabudget voor de publieke omroep voor ongeveer een kwart betaald uit reclamegeld (ruim 200 miljoen euro). Maar die advertentie-inkomsten dalen. De NPO wilde niet langer afhankelijk zijn van de grillige reclamemarkt en pleitte daarom begin dit jaar voor het stapsgewijs afschaffen van de STER-reclameblokken. ,,Áls dit vanuit Den Haag blijvend kan worden gecompenseerd’’, aldus Shula Rijxman in haar nieuwjaarstoespraak.

Maar alles wijst er nu op dat de overheid zo’n compensatie, die kan bestaan uit een belastingverhoging van een slordige 80 cent per Nederlander per maand, niet wil realiseren. Die signalen, in combinatie met het GFK-onderzoek, zijn voor de NPO en de omroepen reden om de minister een brief te schrijven.

,,Wij zien graag dat de afhankelijkheid van reclame voor de omvang van ons budget wordt verkleind. Maar - mede met de uitkomsten van het publieksonderzoek in het achterhoofd - niet tot iedere prijs’’, schrijven zij. ,,Een reclamevrij experiment rondom kinderprogrammering, online en on-demand - zoals we dat eerder hebben gesuggereerd - is wat ons betreft uitsluitend opportuun wanneer er volledige zekerheid is over de publieke financiering in de komende concessieperiode. Als dat niet mogelijk is zijn wij - mede in het licht van de nieuwe onderzoeksresultaten - geen voorstander van een reclamevrij experiment.’’

Minister Slob broedt al maanden op een visie op het publieke bestel. Deze werd half maart verwacht, maar het lijkt erop dat dit nog enkele weken zal duren. Verschillende scenario’s gaan over tafel. Ook over een reclamevrije publieke omroep wordt gesproken. De omroepen en de overkoepelende NPO hopen, onder meer met hun brief, enige invloed op het plan uit te oefenen.

STER-baas Frank Volmer noemde onlangs op deze website de plannen voor een reclamevrije publieke omroep ‘ondoordacht en kortzichtig’.