Het Nee! waarschuwt ons

Arnon Grunberg keert zich tegen de steeds sterker wordende geluiden dat we het verhaal over de oorlog en de Joden nu wel kennen. ‘Zeggen het verleden nu wel te kennen is veelal een weigering om er kennis van te nemen. En wie zijn verleden niet kent, is niet zozeer gedoemd het te herhalen, als wel is hij gedoemd niet te weten wie hij is. Niets doet mensen zozeer naar een onwrikbare identiteit verlangen als het knagende vermoeden dat ze geen idee hebben wie ze zijn. En het is vaak de onwrikbare eigen identiteit, de weigering er speels mee om te gaan die ertoe leidt dat de ander als een volstrekt vreemde en absolute vijand wordt gezien.’