Machteloos gevoel door de lockdown: deze vier dingen kunnen nog wel

‘Kan niet, mag niet’. Dat was zo ongeveer de strekking van de jongste persconferentie, waarin onze bewindsvoerders ons uitlegden dat het een teruggetrokken winter moest worden. Dat, en ‘laat je prikken’, als zo ongeveer het enige advies van wat wél.

Ik kreeg de indruk dat ze in alle haast het blaadje met het kopje ‘Dit WEL doen:’ gewoonweg waren vergeten. Jammer, want het gevoel dat je iets kunt doen - het hebben van een ‘handelingsperspectief’ - is juist ontzettend belangrijk om dit soort maatregelen vol te houden. En dubbel jammer, omdat er juist zoveel nuttige dingen te doen zijn, die ook nog eens helpen om een gevoel van controle over je leven terug te krijgen.

Wat je wél kunt doen tijdens deze lockdown:

1. Zorg dat je weerstand op peil is. Ja, dat kan door te vaccineren. Maar wat ook helpt: regelmatig bewegen, genoeg (of zelfs een beetje extra) slapen, gezond eten, vaak de natuur in gaan, zorgen dat je geen vitamine D-tekort hebt, etcetera, etcetera. Goed voor je gezondheid, fysiek én mentaal.

2. Zoek de nabijheid van anderen (waar dat verantwoord kan). Ja, het advies is om anderen zoveel mogelijk te mijden. Maar die anderen in je leven zijn nou net fundamenteel voor je mentale gezondheid (en jij ook voor die van hen). Zorg daarom dat je gebruik maakt van de mogelijkheden die er wel zijn. Digitale koffie-afspraken, wandelgesprekken, desnoods dat ene toegestane bezoekje van de dag, eventueel met zelftest.

3. Zet je tv en social media uit. Natuurlijk, het is belangrijk om up to date te zijn - maar het nieuws houdt je, als je niet uitkijkt, ook angstig en gespannen. Stop daarom met zappen, scrollen op je tijdlijn, of elke minuut die nieuws-website verversen. Met één keer een krant lezen of een journaal kijken per dag ben je ook op de hoogte en geïnformeerd (een een stuk relaxter).

4. Start een project. Door dit soort maatregelen kun je veel niet. Des te belangrijker is het om iets te hebben waar je wel zelf controle over hebt, en waar je je tanden in kunt zetten. Start een buurt-initiatief. Organiseer een yogaklasje voor je gezin. Bijt je vast in dat dikke boek waar je nooit de tijd voor had. Start een fotocursus. Ruim je schuur op. Verf de keuken. Bouw een website. Leer Italiaans. Wat het ook is, zorg dat je in die lange winterweken iets om handen hebt - zo houd je het echt langer vol.  

Thijs Launspach is psycholoog en stressexpert. Hij schreef hierover de boeken Fokking druk (2018), Werken met millennials (2019) en Werk kan ook uit (2020). 

Last van een somber gevoel in de lockdown? Zo ga je daar volgens psychiater Esther van Fenema het beste mee om: