Aan het begin van de coronacrisis trof de overheid allerlei financiële regelingen voor werkgevers en maakte ze afspraken met de Belastingdienst. Zo mochten werkgevers de vaste reiskostenvergoeding vanaf 12 maart 2020 belastingvrij doorbetalen, zelfs al werd er niet gereisd. Tot 1 januari 2021. Over zes weken vervalt dat belastingvoordeel en dus stoppen veel werkgevers ermee. 

Sommige bedrijven en organisaties hebben de vaste reiskostenvergoeding eerder dit jaar al stopgezet. Advocaat arbeidsrecht Gerard Berghuis van Baasz Advocaten vertelt: ,,Sommigen betaalden wel door en zeiden tegen werknemers: zie het als een compensatie voor extra kosten die jij maakt door thuiswerken, zoals stoken, koffie en internet. Die reiskostenvergoeding scheelt al gauw een paar honderd euro per maand. Dat gaan werknemers wel in de portemonnee voelen.’’

Daadwerkelijk gemaakte reiskosten mogen vanaf 1 januari 2021 nog steeds onbelast worden vergoed. Berghuis: ,,Alleen als de werknemer 36 weken of 128 dagen per jaar naar een vaste werkplek reist, mag een vaste reiskostenvergoeding onbelast worden betaald. Bij het niet voldoen aan die eis moet er worden nagecalculeerd. Uiteraard blijft het wel mogelijk de werkelijk gemaakte reiskosten onbelast te vergoeden, bijvoorbeeld door een dagvergoeding.”

Logisch toch? Thuiswerkers maken geen reiskosten, dus hoeven ze ook geen vergoeding. Toch raadt de advocaat werknemers aan nu met hun werkgever in gesprek te gaan over wat er nog wel betaald wordt. ,,Stopt de werkgever met het vrijwillig doorbetalen van de vaste reiskostenvergoeding? En komt er in plaats daarvan een thuiswerkvergoeding? Thuiswerken kost immers ook geld, Nibud berekende dat het gaat om zo’n 2 euro per dag.’’ Dat komt neer op 43,30 euro per maand, becijferde het instituut. 

Kun je als medewerker een thuiswerkvergoeding afdwingen? ,,Dat vragen veel werknemers aan me. Het antwoord is nee. Je kunt dat niet afdwingen’’, zegt Berghuis. Wettelijk is er geen verplichting voor werkgevers om kosten gemaakt voor thuiswerken te vergoeden. ,,Je bent dus overgeleverd aan de coulance van je werkgever. Of cao-afspraken, als die er zijn.’’

Als mensen in de toekomst meer dagen blijven thuiswerken, wordt dit dan ook een onderwerp bij de salarisonderhandelingen voor een nieuwe baan? ,,Het zou best kunnen dat je voortaan bij aanvang van je contract afspraken maakt over vaste dagen op kantoor en thuis. En dus een reiskostenvergoeding afspreekt voor bijvoorbeeld drie dagen én een thuiswerkvergoeding voor de andere dagen. Dat wordt misschien heel normaal. Ik ken ook een bedrijf dat niet hoeft te verhuizen naar een groter pand omdat meer werknemers nu thuiswerken. De nieuwe situatie levert werkgevers dus ook voordelen op’’, aldus Berghuis. 

Psycholoog Thijs Launspach geeft tips over hoe we het beste kunnen thuiswerken met z’n allen: