Vroegpensioen voor ‘misschien wel het zwaarste werk van Nederland’, maar niet iedereen profiteert
De vleesindustrie is – na de thuiszorg - een van de eerste sectoren waar gebruik wordt gemaakt van het zogenaamde vroegpensioen. Werknemers die twintig jaar in de productie hebben gewerkt, mogen drie jaar eerder stoppen met werken. Maar veel vleeswerkers vallen met deze regels alsnog buiten de boot.
,,Ik werk al vanaf mijn vijftiende in de slacht, al 35 jaar. Het is ontzettend zwaar, vooral lichamelijk”, vertelt Cees, een vleeswerker die niet met zijn echte naam genoemd wil worden. Hij weet niet hoe hij dit nog moet volhouden tot aan zijn pensioen. ,,Mijn hand is aan mijn pols vastgezet met een metalen plaat. Ik heb zoveel kracht gezet bij het uitbenen van stieren, dat het kraakbeen tussen mijn hand en pols versleten is. Nu doe ik iets lichter werk: kalfsvlees in plaats van rund, maar ik krijg aan mijn andere pols dezelfde klachten.”
Ik heb zoveel kracht gezet bij het uitbenen van stieren, dat het kraakbeen tussen mijn hand en pols versleten is
Veel duwen en trekken, maar dat is niet het enige dat het werk zwaar maakt. Ook de kou, zo’n 7 graden, eist zijn tol. ,,Het is geen lekkere kantooromgeving”, zegt John Klijn, FNV-bestuurder in de voedingsindustrie. Hij durft te stellen dat het misschien wel het zwaarste werk is van Nederland, in de sector werken zo’n 12.000 mensen. ,,Het sjouwen en het repeterende element maken het zwaar. Het is lopendebandwerk dat op een enorm tempo gaat. Stampen, stampen, stampen.”
Terecht
Dat de nieuwe regeling terecht is, daar hebben betrokkenen geen enkele twijfel over. Marike Knoef, hoogleraar empirische micro-economie aan Universiteit Leiden: ,,Het is zwaar werk in koude omstandigheden. Wat ik ook vind meewegen is het salaris dat bij dit werk hoort. Als het een zwaar beroep is met een hoog inkomen kun je er zelf voor kiezen eerder te stoppen. Dat is in dit geval heel moeilijk.”
,,Het is een concrete, goede afspraak waar veel mensen gebruik van gaan maken”, zegt Klijn, die de regeling ‘hartstikke nodig’ noemt. ,,Het is een dure maatregel, maar geen luxe afspraak. Mensen vallen gewoon om.” Werkgeversorganisatie COV zat zelf bij de onderhandelingen aan tafel namens 350 bedrijven in de sector. ,,Werken in vlees kwalificeren we als een van de zware beroepen waar de regeling in het pensioenakkoord voor bedoeld is”, aldus Richard van der Kruijk, algemeen secretaris bij COV. Hij verwacht dat er ongeveer 1500 mensen dankzij deze regeling eerder met pensioen kunnen. Dat is een flinke investering vanuit de sector. ,,We schatten de kosten in op 1 tot 2 procent van de loonsom per jaar. Dat komt neer op miljoenen.”
Net zo zwaar
Toch is er een kritische noot: de afspraken gelden voor mensen die twintig jaar in het vlees werken, waarvan de laatste tien jaar bij huidige werkgever. Dat haalt lang niet iedereen, zoals Cees, die van werkgever wisselde. ,,Het is goed dat die regeling er komt, maar ik heb er zelf niets aan, terwijl ik net zo versleten ben. Dat vind ik krom.” Dat is lastig, geeft ook Knoef aan. ,,Met de flexibele arbeidsmarkt zullen mensen ook vaker van sector veranderen dan voorheen. Neem de situatie in de thuiszorg, daar hebben mensen misschien ook wel in de schoonmaak gewerkt. Het is net zo zwaar, maar er gelden wel andere afspraken.”
Al snapt ze wel waarom deze regeling zo wordt ingevuld. ,,Als je zegt: een jaar is genoeg, dan gaan mensen voor een paar jaar in de vleesindustrie werken. Je wilt niet dat er rare gedragseffecten ontstaan. Het is begrijpelijk, ook omdat de werkgever het zelf moet betalen”, aldus Knoef. ,,Je kunt je wel afvragen of twintig jaar hetzelfde zware werk doen wel wenselijk is. Ik denk dat we uiteindelijk naar een situatie toe moeten waar meer nagedacht wordt over duurzame inzetbaarheid.”
Je kunt je wel afvragen of twintig jaar hetzelfde zware werk doen wel wenselijk is
Tijdelijke regeling
Namens de werkgeversorganisatie verwacht Van der Kruijk ook dat dat gaat gebeuren en dat deze regeling tijdelijk is. ,,Er is een enorme ontwikkeling op het gebied van arbeidsomstandigheden. Werkplekken worden beter ontworpen zodat het tillen zoveel mogelijk wordt beperkt. Die verandering gaat ook de komende jaren door dus ik verwacht dat er in de toekomst minder noodzaak zal zijn voor aanvullende regelingen en dat het minder zal voorkomen dat iemand twintig jaar lang enkel en alleen in een productiefunctie zit.”
Cees weet niet of hij de eindstreep gaat halen: ,,Vroeger was het een mooi vak. Nu niet meer. De werkdruk ligt veel te hoog. Het gaat alleen maar om productie, productie, productie. Tien jaar geleden had je in je eentje een heel dier dat je helemaal alleen deed. Breken, uitbenen, kanten, splitsen, vliezen en lapjes snijden om het toonbankklaar te maken. Nu komt dat bijna niet meer voor.” Dat komt volgens hem doordat er geen nieuwe mensen meer te vinden zijn en mensen zonder opleiding, zoals arbeidsmigranten, die plek innemen. ,,Omdat het geen vakmensen meer zijn, krijgt iedereen een gedeelte van het proces. Het wordt lopendebandwerk met de hele dag dezelfde beweging.” Het gevolg? ,,De klachten nemen nog veel sterker toe. Ik zie jonge mensen die al naar hun rug grijpen.”
Bekijk ook: zo probeert de wetenschap veroudering van het lichaam tegen te gaan.
Lees de beste artikelen op het gebied van werk en carrière via onze wekelijkse nieuwsbrief!
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Wat doet een...
Waronne is APK-steekproefcontroleur: ‘Kom soms op het drukste moment van de dag of in de pauze’
Wie ons banenlandschap bekijkt, ziet bijzondere functies voorbijkomen. Een field service-engineer, een lab-technician of een assemblagemedewerker: we hebben ze blijkbaar hard nodig, maar waarvoor en waarom? In deze serie vertelt elke week iemand over zijn of haar beroep. Vandaag: Waronne van den Brink-van Rumpt (29). Zij is APK-steekproefcontroleur bij de RDW. -
Werknemers thuiszorg mogen na 45 dienstjaren met pensioen
Personeel in de thuiszorg heeft een primeur. In hun nieuwe cao is vastgelegd dat zij na 45 werkjaren mogen stoppen met werken. Ook krijgen werknemers een loonsverhoging en, net als hun collega's in de gehandicaptenzorg, het recht om niet benaderd te worden door hun werkgever buiten werktijd. -
PREMIUM
Gerrit-Jan werkte 40 jaar lang op de meldkamer: ‘Voor mijn gezin was ik het beste via 1-1-2 te bereiken’
Hij wist een meisje van zelfmoord af te houden. Ze liep al langs het spoor. Er moest tijd worden gewonnen voor de hulpdiensten die onderweg waren. Gerrit-Jan Schoppers hield het meisje vanuit de meldkamer van de politie zo lang mogelijk aan de praat en kreeg haar zo ver niet te doen wat ze van plan was. ,,Dan ga je wel met een voldaan gevoel naar huis.’’ -
PREMIUMBinnenkijken
Ze wonen in een stijlvol herenhuis, toch vertrekken Birgit en Martin voor ander pareltje
Birgit Verwer en Martin Hoorweg verkopen hun prachtige herenhuis aan de Valkenboslaan in Den Haag. Ze wilden al langer de stad uit, en hebben nu het pareltje gevonden dat ze zochten, in het buitengebied van het Achterhoekse Doetinchem wel te verstaan. -
Benzine in Duitsland vanaf volgende week 50 cent per liter goedkoper dan in Nederland
Duitsland voert op 1 juni een accijnsverlaging door, waardoor een liter Euro 95 dan 1,72 euro kost. Dat is bijna vijftig cent minder dan in Nederland. Ten opzichte van de Nederlandse adviesprijs bedraagt het verschil zelfs meer dan 60 cent.
-
PREMIUM
Bij een zwaar beroep met pensioen na 45 jaar: het is haalbaar
Mensen met een zwaar beroep na 45 jaar met pensioen laten gaan is haalbaar en betaalbaar. Dat blijkt uit een studie van het Economisch Instituut voor de Bouwnijverheid (EIB). Volgens het onderzoeksinstituut zou dat zo’n 700 miljoen per jaar extra kosten. -
PREMIUM
Oude tv wegbrengen naar de kringloop? Dan moet je je straks laten registreren: ‘Zit hier niet op te wachten’
Eigenaren van antiekwinkels, kringlopen en tweedehandswinkels zitten met de handen in het haar. Zij moeten als het aan het kabinet ligt duizenden schilderijen, lepels, televisies en juwelen stuk voor stuk digitaal registreren. Ondoenlijk, stellen handelaren. -
PREMIUMGeld & Geluk
Ron en Yvonne wonen in Sri Lanka: ‘We houden van luxe, maar vinden snel iets duur’
In deze rubriek vragen we lezers naar hun relatie tussen Geld en Geluk. Ron en Yvonne hebben Sri Lanka even verruild voor Nederland. ‘Verbazend hoe ontevreden mensen hier kunnen zijn, terwijl ze zoveel keuzes hebben.’