Het leek zo mooi, het verplicht thuiswerken vanwege de coronapandemie. Maar met een derde coronagolf op de loer en midden in de tweede lockdown lijkt de rek er bij sommige werknemers flink uit. De pandemie inspireerde organisatiepsycholoog Kilian Wawoe, actief als consultant en spreker en parttime docent Human Resources management aan de Vrije Universiteit Amsterdam, tot het schrijven van een boek over werken na corona. Daarbij richt hij zich op datgene wat we met zijn allen hebben geleerd van de crisis op het gebied van werk. Wat vinden we fijn aan thuiswerken en wat missen we aan het samenkomen op kantoor? Wat nemen we straks mee terug en wat laten we achter ons?

Voor zijn boek in wording deed Wawoe onderzoek. Hij bevroeg tweeduizend mensen via vragenlijsten en sprak zo'n driehonderd mensen zelf. Daar kwamen zowel voor de hand liggende als minder voor de hand liggende resultaten uit: ,,Een open deur is dat het thuiswerken voor iedereen anders voelt. De een vaart er prima bij, terwijl de ander het er echt moeilijk mee heeft. Je kunt dus niet generaliseren”, aldus Wawoe. 

Tegelijkertijd benoemt Wawoe drie factoren die voor alle thuiswerkers gelden. Hoe gaat het met iemands productiviteit, geestelijk welzijn en lichamelijk welzijn? Deze factoren hebben uiteraard invloed op elkaar. Daarbij valt op dat vooral jongeren het momenteel het zwaarst hebben. Maar dat is eigenlijk niet zo vreemd, vindt Wawoe. ,,Jongeren hebben minder goed toegang tot een kennisnetwerk, ze hebben minder geld tot hun beschikking en ze zijn kleiner behuisd. Zet dit af tegen de leden van het OMT en andere beleidsbepalers en je ziet een tegenovergesteld beeld. Ik ben echt geschrokken van de staat van sommige jongeren die ik heb gesproken. Sommigen zitten er echt helemaal doorheen.

De huidige beleidsmakers, veelal mensen van mijn leeftijd, kunnen dat niet invoelen. We zitten comfortabel in onze werkkamer van ons koophuis te werken en hebben weinig te klagen maar we moeten ons leren verplaatsen in onze jongere collega’s om de impact van deze crisis goed te begrijpen.”

Een ander punt dat Wawoe belangrijk vindt is de veel te simpele manier waarop volgens hem gesproken wordt over werken op kantoor. ,,Het gaat nu voortdurend over de vierkante meters die nog nodig zouden zijn en hoeveel dagen een werknemer op kantoor moet zijn als de coronacrisis voorbij is. Het zou echter een kwaliteitsvraag moeten zijn: “Wat wil je doen op kantoor?”. De perceptie dat de functie van het kantoor verschuift van een plek om te werken naar een ontmoetingsplek is een verkeerde. Mensen willen niet samenkomen om te gaan socializen of te gaan basketballen in een speciaal daarvoor aangelegde sportzaal om te verbinden, mensen willen dingen leren, onderling kennis uitwisselen. Vooral jongeren willen helemaal niet alleen maar gezellig doen op kantoor, dat doen ze wel met hun vrienden in de kroeg. Ze komen er om iets te maken, om ervaring op te doen en om als groep oplossingen te bedenken. De toekomst van werk is dan ook een collectief vraagstuk.”

Toch zijn er ook positieve zaken aan het verplichte thuiswerken volgens Wawoe. ,,Voor veel mensen is de work-life-balans een stuk beter geworden. Logisch want reistijd is er niet meer. Daarnaast zijn we veel meer to the point gaan werken. Het is terug naar de basis: ik wil iets van jou, jij wilt iets van mij. Zakendoen is weer een soort ouderwetse ruilhandel geworden. Daarnaast gebruiken we onze tijd sowieso veel efficiënter. Vroeger begonnen en eindigde vergaderingen met tal van informele handelingen en gesprekjes. Nu gaat het in videomeetings veelal direct over de zaken waarover het zou moeten gaan. Als we kijken naar de toekomst van werken zou het mooi zijn om deze zaken te behouden. Tegelijkertijd moeten we oog houden voor de mensen die juiste andere collega’s op kantoor nodig hebben om te groeien.”

Bekijk hier alle video's op het gebied van werk: