Onderzoek naar zwarte gaten sleept Nobelprijs voor natuurkunde in de wacht
De Nobelprijs voor de Natuurkunde is dit jaar voor de helft toegekend aan de Brit Roger Penrose en de andere helft aan de Duitser Reinhard Genzel en de Amerikaanse Andrea Ghez. Ze krijgen de prijs voor hun onderzoek naar zwarte gaten in de ruimte.
Delen per e-mail
Penrose ontwikkelde wiskundige methoden om de relativiteitstheorie van Albert Einstein te onderzoeken. Genzel en Ghez ontdekten de invloed van zwarte gaten op de banen van sterren.
Zwarte gaten zijn gebieden in de ruimte waar de zwaartekracht zo sterk is dat niets eraan kan ontsnappen, zelfs licht niet.
Genzel en Ghez doen, beiden met hun eigen teams, al sinds begin jaren negentig onderzoek naar het centrum van onze Melkweg. Dat gebied heet Sagittarius A*, omdat het aan de rand van het sterrenbeeld Boogschutter (Sagittarius) staat. Ze ontdekten, los van elkaar, dat zich daar een onzichtbaar en extreem zwaar object moet bevinden, dat sterren om zich heen slingert.
Het moet een zogenoemd supermassief zwart gat zijn, maar omdat zwarte gaten elk licht opslokken, is het heel moeilijk om ze waar te nemen. Uit het onderzoek kwam onder meer naar voren dat het zwarte gat 4,3 miljoen keer zo zwaar is als onze zon. Ook konden andere verklaringen worden uitgesloten.
Vindingrijk
Penrose, de andere winnaar, gebruikte volgens het Nobelcomité "vindingrijke wiskundige methodes" om te bewijzen dat zwarte gaten een rechtstreeks gevolg zijn van de relativiteitstheorie van Einstein. Dat deed hij in 1965, tien jaar na het overlijden van Einstein. De theorie was zo baanbrekend, dat zelfs Einstein zelf niet geloofde dat zwarte gaten echt konden bestaan.
De prijs voor de Nobelprijs bedraagt 10 miljoen Zweedse kronen, omgerekend bijna een miljoen euro. Penrose krijgt de ene helft van dat bedrag, Genzel en Ghez verdelen de andere helft. Het geld komt uit de erfenis van de Zweedse zakenman Alfred Nobel, die schatrijk was geworden met de ontwikkeling van explosieven, waaronder het door hem uitgevonden dynamiet.
Wetenschappers maakten een 360 graden simulatie van het zwarte gat Sagittarius A (video)
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Zwarte gaten bestaan! Astronomen leveren bewijs met eerste foto ooit
Het vermoeden bestond al veel langer, maar met de eerste foto van een zwart gat is het bewijs onomstotelijk geleverd: ze bestaan! En met de foto is een van de grootste mysteries van het heelal ontsluierd. Een Nobelprijswaardige prestatie, zo wordt alom gesteld in de wereld van de astronomie. -
Hierom hebben wombats kubusachtige keutels
Het hoe en waarom van de opmerkelijke ‘blokjespoep’ van wombats was lang een onopgeloste biologische puzzel. Nu hebben wetenschappers ontdekt waar die kubusachtige ontlasting van de buideldieren vandaan komt. -
PREMIUM
Heb je veel vertrouwen in een behandeling, dan heb je minder pillen nodig
Als patiënten meer vertrouwen hebben in een behandeling, slaat die beter aan. Andrea Evers doet baanbrekend onderzoek naar dit placebo-effect. Haar doel: effectievere behandelingen met minder medicijnen. -
'Totaal aantal Nederlanders sinds 1581: 59 miljoen'
Tussen 1581, het jaar van de Nederlandse 'onafhankelijkheidsverklaring', en nu hebben ongeveer 59 miljoen mensen in Nederland gewoond. Dat hebben wetenschappers berekend op verzoek van het tijdschrift Quest Historie. -
PREMIUMvideo
Ben jij bang voor giftige dieren? Ze zijn niet zo gevaarlijk als je denkt
Krijg jij de rillingen van het idee dat een beest je kan vergiftigen met een beet, steek of aanraking? Het is niet per se gevaarlijk, zo blijkt.
-
Bam! Miljarden jaren oude zwaartekrachtgolf schoot langs de aarde
Een enorme trilling is in mei vorig jaar langs de aarde door het heelal getrokken. De zogenoemde zwaartekrachtgolf werd opgepikt door speciale detectoren in Italië en de Verenigde Staten. De meting is vandaag naar buiten gebracht in twee wetenschappelijke tijdschriften. -
Robbert Dijkgraaf over de rol van wetenschap in onzekere tijden: ‘Niet te snel een conclusie trekken’
Voor de negende keer wordt tijdens het Gala van de Wetenschap 2020 de Robbert Dijkgraaf essayprijs uitgereikt. Het thema is actueler dan ooit: de rol van wetenschap in wereldwijd onzekere tijden. -
Nieuwe cijfers: ‘Oxford-vaccin beschermt substantieel tegen verspreiding coronavirus’
Het Oxford-vaccin van AstraZeneca beschermt ‘substantieel’ tegen verspreiding van het coronavirus. Dat blijkt uit een nadere analyse van de resultaten van de vaccinstudies, die gepubliceerd zijn in het wetenschappelijke tijdschrift The Lancet.