De bouw- en technieksector is voor de Nederlandse economie een essentiële motor. In de nasleep van de financiële crisis in 2008 raakten 200.000 vaklieden werkloos en de gevolgen voor onder andere woningbouw zijn nog steeds zichtbaar. Om te voorkomen dat hetzelfde scenario wordt herhaald, is er geen algemeen bouwverbod van kracht en gaat het kabinet samen met de sector verder met de ‘bouw- en verduurzamingsopgaven voor de toekomst’. 

FNV maakt zich echter grote zorgen over de gezondheid van duizenden bouwvakkers. Uit een enquête onder leden blijkt dat een derde van de werknemers het onverantwoord vindt dat ze door moeten werken. Een kozijnmonteur uit Brabant schetst anoniem tegenover deze site het probleem: ,,Ik werd vorige week verkouden en een collega lag al in het ziekenhuis met corona. Ik wilde thuis blijven, maar werd gepusht om weer aan de slag te gaan omdat het anders te veel geld zou kosten. Als kozijnmonteur kan ik niet anderhalve meter afstand tot een collega bewaren, dat gaat gewoon niet.”

FNV onderhandelt met brancheverenigingen Bouwend Nederland, Techniek Nederland en het Ministerie van Binnenlandse Zaken aan een protocol ‘Samen veilig doorwerken’ op de bouwplaats. ,,Maar laat helder zijn: ook zonder protocol is het verplicht om thuis te blijven als je ziek bent”, zegt FNV-bestuurder Hans Crombeen. ,,Ik herken de cultuur waarin wordt gezegd: we zijn geen watjes, we bikkelen gewoon door. RIVM-regels werden massaal overtreden. Maar ik zie deze week wel een kentering. Ook werkgeversorganisaties zijn het met ons eens dat dit soort dingen niet kunnen. Er zijn bijvoorbeeld al bouwbedrijven die groepsvervoer in busjes hebben verboden.”

Uitgangspunt van het nieuwe protocol is dat er kan worden doorgewerkt. Vragen die op tafel liggen: hoe word je vervoerd, hoe wordt de anderhalve meter afstand gewaarborgd, hoe vaak wordt het sanitair schoongemaakt en in welke gevallen moet met maskers op worden gewerkt?  

Ondertussen kampen bouwbedrijven al met de gevolgen van de coronacrisis. Veel buitenlandse werknemers zijn naar hun thuisland vertrokken na aankondigingen van grenzen die dichtgaan. Uit een enquête onder leden van branchevereniging Bouwend Nederland blijkt dat driekwart van de bedrijven al in maart en april een omzetdaling verwacht. Bij 63 procent is het werk deels stilgevallen door de coronacrisis en maar liefst 87 procent verwacht minder offerteaanvragen in de nabije toekomst.

Vakbond FNV ziet dat vooral zzp’ers die voor hun klussen bij mensen thuis over de vloer komen, hun opdrachten fors zien teruglopen. Uiteindelijk gaan ook consumenten merken dat de werkzaamheden door corona deels stilvallen. ,,Dit gaat de woningzoeker natuurlijk keihard raken”, zegt Richard Massar van Bouwend Nederland. ,,Het was al niet fantastisch. Je kunt op je klompen aanvoelen dat het alleen maar minder wordt.”

Je zou het bijna vergeten, maar de bouwsector verkeerde al in de zogenoemde stikstofcrisis. Vorig jaar mei bepaalde de Raad van State dat er eerst minder stikstof uitgestoten moet worden voordat overheden tal van vergunningen voor bouwprojecten accepteerden. Natuurgebieden lijden momenteel te veel dankzij de uitstoot van stikstof. Sinds dinsdag kunnen woningbouwprojecten en een beperkt aantal infraprojecten een beroep doen op het stikstofregistratiesysteem. Daardoor zou de vergunningverlening weer op gang kunnen komen.

,,Dat is een absolute opsteker”, reageert Richard Massar namens Bouwend Nederland. ,,Het effect daarvan gaan we echter pas over maanden, zo niet jaren zien. Zo lang duurt het tot een vergunning uitmondt in de start van een bouwproject. Gelukkig zien we in de tussentijd dat onder meer Rijkswaterstaat van plan is om enkele projecten naar voren te halen. Dat is nodig, omdat de coronacrisis de bouwsector absoluut niet ongemoeid laat. We verwachten dat het heftiger gaat worden dan de crisis van 2008. Daarom is het zo van belang dat we door blijven gaan met bouwen, al staat natuurlijk de gezondheid en veiligheid van werknemers in de bouw voorop.”

Kijk hier naar onze video's over corona: