Branche komt met tuchtrechtbank voor makelaars: ‘Wanpraktijken mogen niet onbestraft blijven’

De verenigingen zijn vorig jaar gestart om de kwaliteit en integriteit van de sector te bevorderen, zo zeggen ze in een gemeenschappelijk persbericht. Een gezamenlijke tuchtrechtbank is onderdeel van het verbeterplan ‘Vertrouwen in het koopproces’ dat recent ondertekend is door minister Hugo de Jonge, NVM, VBO, Vastgoedpro en Vereniging Eigen Huis.

Makelaars liggen geregeld onder vuur vanwege vriendjespolitiek en malafide biedpraktijken. In een brief aan de Tweede Kamer schreef de vorige minister van wonen Kajsa Ollongren dat er te veel misstanden zijn in de makelaarswereld en dat aansporingen de boel te verbeteren niet breed genoeg zijn opgepakt. Het kabinet kwam daarom met een pleidooi voor een ‘automatisch biedlogboek’, waarmee de ruimte zou verdwijnen om niet integer te handelen.

Kopers moeten met het biedlogboek inzicht kunnen krijgen in wanneer en hoeveel er door anderen wordt geboden. Daarnaast worden voorbehoud van financiering en een bouwkundig rapport waarschijnlijk verplicht in ieder koopcontract. Doel is om huizenkopers meer informatie te geven bij het biedproces en ze minder onder druk te laten zetten om onverantwoorde risico's te nemen. Zonder voorbehoud van financiering loopt de huizenkoper kans dat hij 10 procent van de koopsom moet betalen als de hypotheek niet op tijd rondkomt.

Meestal werkt het nu zo dat huizenzoekers hun bod telefonisch of per e-mail voor een bepaalde deadline doorgeven aan de verkopend makelaar. Die verzamelt de biedingen zelfstandig en overlegt met de verkoper over welk bod het meest interessant is. Dat gaat niet altijd zuiver, blijkt uit verschillende voorbeelden uit de media, waaronder een undercoveractie door tv-programma Radar. Bij een meldpunt van Vereniging Eigen Huis kwamen binnen twee maanden 600 klachten binnen, waarbij ‘vriendjespolitiek’ het vaakst werd genoemd. Een andere veelgehoorde klacht is dat taxateurs woningen te hoog waarderen, waardoor sommige kopers meer kunnen overbieden en de huizenprijzen sneller oplopen. 

Het tuchtrecht wordt in eerste instantie ingericht door de brancheverenigingen. Het streven is om het uiteindelijk te laten gelden voor de gehele sector, zegt Marc van der Lee namens de NVM. ,,Zolang het vak van makelaar een vrij beroep is, kan iedereen die niet is aangesloten zijn of haar ding doen. We hopen daarom dat het tuchtrecht ook voor makelaars gaat gelden die niet lid zijn van een van de verenigingen. Het is niet goed voor de reputatie van de sector als wanpraktijken onbestraft blijven.”

Wanneer de tuchtrechtbank is opgetuigd, is nog niet zeker. ,,Ik zou zeggen: gas op de plank”, zegt Hans van der Ploeg van VBO. ,,We hebben in juni onze ledenvergadering, dus ik gok dat het na de zomer moet staan.” Waarschijnlijk komt er een website waar consumenten met klachten zich kunnen melden. ,,Naar dat klachtenloket wordt dan verwezen op de websites van de branches”, zegt Van der Ploeg.