Een gestapelde muur kun je gebruiken als verrijking van de tuin. © Shutterstock

Gun je tuin een rijker leven met een fraaie stapelmuur

eigen tuin eerstVeel te wieden valt er niet meer in november, maar te bouwen des te meer. Zoals een stapelmuurtje. Tuingoeroe Romke van de Kaa bespreekt de mogelijkheden.

Romke van de Kaa > 19-11-20, 11:00

Wat vroeger een muurtje heette, draagt nu vaak een modieus etiket als ecomuur of biomuur. Dat betekent weinig, maar je ziet wel dat de eigenaar met zijn geknutsel niet alleen een kering of afscheiding wil maken, maar tegelijk een goed tehuis voor planten en dieren.

Spinnen, mieren, pissebedden, duizendpoten, metselbijen en andere wriemelende schepselen leven in en op een verweerde muur. Luxe muren met een ambitieuze spouw worden bewoond door wezels, winterkoninkjes en vleermuizen. Liefst ook door muizen en ratten, want wezels leven niet van de lucht. Planten als muurbloem, muurleeuwebek, muurpeper, muurfijnstraal en steenbreekvaren groeien in de voegen.

Vochtig

Een voorwaarde voor een rijk planten- en dierenleven is dat de muur nooit uitdroogt. Een echte ecomuur zal dus bijna altijd een keermuur zijn die permanent vochtig wordt gehouden door de achterliggende grond. Tot ongeveer een halve meter hoogte kan een muurtje worden gestapeld; daarna wordt de druk van de grond zo groot dat metselen noodzakelijk is. Bij stapelen is het voor de stabiliteit van belang dat de muur iets achterover leunt. Dit om omvallen te voorkomen.

Voor een noordmuur: Steenbreekvaren. © Shutterstock

Stapelmuurtjes raken snel begroeid en desgewenst kun je dat proces versnellen door af en toe een plantje in kieren en spleten te duwen. In een vochtig muurtje zaaien varens zich vanzelf. Maar of de duvel ermee speelt zaaien altijd de ongewenste planten zich als eerste in je bouwwerk: brandnetels, kweekgras en - erger - bomen als esdoorns. Bij het uittrekken van een zaailing van een esdoorn loop je grote kans dat de halve muur meekomt. Wie daar bang voor is kan beter metselen, waarbij je de fundering niet moet vergeten. Meng leem, tuinaarde of turfmolm door de metselspecie. Dat komt de stevigheid niet ten goede, maar de muurbegroeiing wel. Binnen drie jaar kan een gemetseld keermuurtje eruit zien alsof het er honderd jaar staat.

Noord en zuid

Wat op jouw muur kan groeien, wordt bepaald door de ligging. Op een noordmuur groeien veel varens, zoals de muurvaren, blaasvaren en steenbreekvaren, maar ook de gele helmbloem houdt van het noorden. Zuidmuren drogen snel uit en worden zo warm dat maar weinig planten erop willen groeien. Muurfijnstraal en spoorbloem gedijen er wel. En vlinders warmen zich 's morgens aan de stenen voordat ze wegfladderen. Muurleeuwebek en huislook groeien overal. Westmuren komen enigszins overeen met zuidmuren, en oostmuren met noordmuren. Op het noorden maakt het niet uit of de muur in dure metselsteen is uitgevoerd of in goedkope betonklinkers of gebroken stoeptegels. Daar groeien varens en mos zo weelderig dat het bouwwerk binnen de kortste keren schuilgaat onder begroeiing.

Bekijk hieronder alle video's over wonen: