Starters kiezen vaker voor deels aflossingsvrije hypotheek

Vooral vergelijkingssite Independer.nl merkt dat starters in meerdere mate voor een deel aflossingsvrij kiezen. In 2019 ging het om 2 procent van de klanten, in 2020 al meer dan 5 procent. Hypotheekverstrekker ING beaamt dat er een stijging is in het aantal starters dat niet hun hele hypotheek in dertig jaar wil afbetalen, maar kan geen cijfers noemen. Toezichthouder AFM zegt dezelfde ‘signalen’ te krijgen over een groeiende populariteit van de aflossingsvrije hypotheek.

De overgrote meerderheid kiest voor een lineaire of annuïtaire hypotheek. Dan betaal je als woningeigenaar in dertig jaar tijd de lening volledig af. Volgens de wet mag een hypotheek tot maximaal 50 procent aflossingsvrij zijn, waar dat voor 2013 tot 100 procent kon (met renteaftrek). 3 miljoen huishoudens hebben een aflossingsvrije hypotheek, maar de laatste jaren is die minder populair geworden omdat je geen hypotheekrenteaftrek kunt krijgen over het aflossingsvrije deel. 

Er zijn meerdere redenen waarom de vorm nu toch weer in zwang raakt, zegt Marga Lankreijer van Independer. ,,Mensen die ervoor kiezen, gaan ervan uit dat hun inkomen nog stijgt en dat de woningwaarde gaat stijgen. Een deel van de restschuld kunnen ze met de overwaarde aflossen. Maar ja, je kunt niet in de toekomst kijken, dus het is niet zeker dat het zo uitpakt als mensen hopen.”

Ook toezichthouder AFM wijst op risico's. ,,Wij maken ons over het algemeen wel zorgen over het leengedrag van de zogenoemde koopstarters”, zegt een woordvoerder. ,,De financiële kwetsbaarheid van deze groep is in de huidige economische situatie relatief groot. De vorige crisis was aanleiding om de hypothecaire leennormen aan te scherpen. In de afgelopen jaren is die voorzichtigheid steeds meer losgelaten. Dat maakt grote groepen huishoudens kwetsbaarder voor financiële problemen bij economische tegenspoed.”

Toch snapt Lankrijer wel dat sommige starters ervoor kiezen. ,,Je kunt er natuurlijk voor kiezen om zelf voor de aflossing te gaan sparen. Bovendien zijn er mensen die een extra voordeel genieten, omdat je het aflossingsvrije deel in box 3 mag aftrekken. Als je veel vermogen hebt, bijvoorbeeld door een schenking of erfenis, levert het dus ook nog een flink belastingvoordeel op.”

Uit een rekenvoorbeeld van Independer.nl komt het mogelijke voordeel naar voren. Als een stel een huis koopt voor 250.000 euro en een hypotheek neemt van 50 procent aflossingsvrij, dan ligt de bruto maandlast bij een annuïtaire hypotheek (20 jaar rentevast) rond de 640 euro. Het stel krijgt maandelijks 45 euro terug aan rente. Als ze voor een ‘normale’ annuïteitenhypotheek hadden gekozen (20 jaar rentevast), was het maandbedrag 900 euro geweest en hadden ze 95 euro per maand teruggekregen. Het verschil is dus zelfs bij zo'n relatief goedkoop huis al meer dan 200 euro per maand.

,,Daartegenover staat dat je wat minder geld kunt lenen omdat je minder renteaftrek ontvangt”, zegt Lankreijer. ,,Maar het belangrijkste nadeel is dat je je hypotheek niet automatisch aflost. Na de looptijd van je hypotheek staat er dus nog deel van je schuld open. Deze schuld moet je op dat moment aflossen of de looptijd verlengen. Dat moet je op dat moment maar kunnen betalen.” 

De AFM waarschuwde onlangs nog voor de generatie die het einde van de looptijd ziet naderen en schatte in dat ongeveer 78.000 huishoudens in Nederland het risico lopen dat ze hun aflossingsvrije hypotheek niet opnieuw kunnen financieren op het moment dat deze afloopt. Voor hen dreigt dan een gedwongen verhuizing.

Deze site werkt samen met Independer.nl bij het inzichtelijk maken van woonlasten. Bekijk hieronder onze gezamenlijke podcast Onder de Pannen.